Een gezonde geest in een tempel van een lichaam.
‘Een gezonde geest in een gezond lichaam’, of in het Latijn ‘Mens sana in corpore sano’, is een bekend motto. Het staat voor het ideaal van de veelzijdigheid. Een mens is maar gezond als hij zowel intellectueel als sportief bezig is.
Omdat dit motto meestal in het Latijn geciteerd wordt, gaat haast iedereen ervan uit dat het rechtstreeks uit de Oudheid stamt. Dit is echter een misverstand. De zin werd voor het eerst in deze betekenis gebruikt in 1861 door de Engelsman John Hulley, als het motto voor zijn Liverpool Athletic Club. Dit motto paste bij de elitaire negentiende-eeuwse visie op de sport die zich in Engeland ontwikkelde. Op de Engelse kostscholen kregen de rijke jongens naast een intellectuele ook een gedegen sportieve opvoeding, naar het ideaal van de veelzijdigheid.
In de oudheid werd ‘Mens sana in corpore sano’ slechts eenmaal neergeschreven, door de dichter Juvenalis. “Orandum est ut sit mens sana in corpore sano”, schreef hij, “Een mens moet bidden voor een gezonde geest in een gezond lichaam.” Hij had het echter helemaal niet over sport. John Hulley haalde het zinnetje uit zijn context. In zijn nieuwe betekenis wordt deze zin sinds het einde van de negentiende eeuw in de mond genomen door sportliefhebbers over de hele wereld.
