Dit is het verschil tussen statutairen en contractuelen.
De vergissing om El Kaouakibi een wit konijn te noemen, is peanuts met het voornemen van Somers (Open Vld) om het ambtenarenstatuut af te schaffen. Het is natuurlijk een intentie van de Vlaamse regering, maar Somer is als bevoegd minister straks wel kop jut. Hij probeert er een strik van ‘aardigheid’ rond te doen, maar de vakbonden beschouwen het als een vergiftigd geschenk.
“De Vlaamse overheid moet een aantrekkelijke werkgever blijven. Voor haar huidige personeelsleden, maar ook voor potentiële nieuwe personeelsleden. We gaan voor een modern en toekomstgericht hr-beleid”, zo klinkt de mooie verpakking van minister Somers. “De Vlaamse overheid zal nog meer inzetten op duurzame loopbanen en het uitbouwen van een sterk re-integratiebeleid, waardoor onder meer langdurig zieke medewerkers optimaal ondersteund en begeleid worden om terug te keren naar de werkvloer.”
Het plan om statutairen (vaste benoemingen) te vervangen door contractatuelen ligt al jaren op elke begrotingstafel van elk Vlaams gemeentebestuur. Waarom? Omdat het op lange termijn een besparing is. Het is gewoon goedkoper om contractueel personeel aan te werven.
De cijfers zijn vrij duidelijk: bij de lokale besturen bijvoorbeeld bedraagt volgend jaar de bijdrage voor de sociale zekerheid bij ambtenaren voor de werkgever 24,50% of 32,50%, bij contractanten is dat 8,86%. In totaal bedragen de sociale bijdragen op dat niveau 33,72% of 41, 72% voor een vast benoemde, tegenover 21,89% voor een contractuele. Ook op andere beleidsniveau’s zijn de verschillen in werkgeversbijdragen navenant. Puur financieel is de rekening dus vlug gemaakt.”
Voor een overheid bieden contractuelen alleen maar voordelen. Contractuelen hebben recht op 10 niet betaalde dagen verlof om dringende redenen, statutairen op 15 betaalde dagen en 30 niet betaalde dagen. Een ambtenaar krijgt zijn volle wedde doorbetaald wanneer hij meer dan één maand in ziekte- of zwangerschapsverlof is. Een contractueel vliegt op de ziekenkas, aan een deel van de wedde. Bovendien wordt er gefluisterd dat je als contractueel voor het zelfde werk minder verdiend dan de statutair en dat het loon blijft steken in de laagste schaal. Als vastbenoemde ga ik elke 4 jaar over naar een hogere schaal, waardoor mijn loon telkens stijgt. Als je dat bekijkt over een volledige loopbaan is het loonverschil enorm. En tot slot kan een contractueel ook makkelijker ontslagen worden. Hij/zij geniet van de zogeheten ‘vaststelling van tewerkstelling’ van een statutair, wat inhoudt hij/zij maar ontslagkan worden onder een beperkt aantal voorwaarden, zoals afzetting of ontslag om tuchtredenen.
De socialistische en liberale vakbond willen voor harde acties gaan, het ACV wil Somers nog een kans geven en binden een al even hypocriete strik rond hun verhaal. Vasthouden aan contractuele tewerkstelling is volgens het ACV duurder voor de belastingbetaler, biedt minder goed arbeidswaarden en geeft de burgers – aldus nog het ACV – minder garanties op een objectieve hulpverlening.
Over dat laatste valt iets te zeggen, maar is een tweesnijdend zwaard. Bij het wisselen van de macht, blijven ambtenaren nu altijd op post. Met dit nieuwe systeem zouden politici de ambtenaren intheorie kunnen vervangen door hun eigen mensen. Aan de andere kant blijven – in het huidige systeem – benoemde ambtenaren doorgaans loyaal aan wie hem/haar heeft benoemd en zorgt dat bij het wisselen van de politieke kleuren van schepenen en burgemeesters wel eens tot spanningen op de werkvloer.
