Zelfbediening en voorkeursbehandelingen.
Een berucht belastingachterpoortje, ooit bedoeld om familiebedrijven te beschermen, blijkt opnieuw volledig open te staan. Wat begon als een regeling om kleine Vlaamse ondernemingen te ondersteunen, wordt nu massaal uitgebuit door vermogende families. De regeling, bedoeld om de overdracht van familiebedrijven te vergemakkelijken, laat nu ook mensen met vennootschappen toe om hun vermogen tegen spotgoedkope tarieven over te dragen.
Van bescherming naar belastingparadijs
De regeling werd ooit opgezet met het nobele doel om familiebedrijven te beschermen door een voordelige erfbelasting te bieden. Kleine Vlaamse ondernemingen, die cruciaal zijn voor de economische activiteit en werkgelegenheid, konden zo hun bedrijf vrijwel belastingvrij aan de volgende generatie doorgeven. Bij leven overdragen betekende zelfs geen erfbelasting, terwijl erfbelasting na overlijden slechts 3 procent bedroeg. Ter vergelijking: reguliere erfbelasting kan oplopen tot 27 procent.
Maar de regeling is een speeltuin geworden voor vermogende families die vastgoedportefeuilles tegen een fractie van de gebruikelijke belastingtarieven kunnen overdragen. Een patrimoniumvennootschap met een waarde van 1 miljoen euro betaalt bijvoorbeeld slechts 30.000 euro erfbelasting, tegenover 222.000 euro voor een woning van dezelfde waarde via de reguliere weg.
Juridische strubbelingen en financiële gevolgen
Recent juridische uitspraken hebben deze belastingregelingen verder opengesteld. Zo blijkt nu dat managementvennootschappen van bijvoorbeeld advocaten, dokters of architecten ook van deze regeling gebruik kunnen maken. Een recent vonnis stelde dat de Vlaamse Belastingdienst de regeling ook moet toepassen op dergelijke vennootschappen, zelfs als de nabestaanden geen directe betrokkenheid hebben bij de vennootschap. Dit betekent dat nabestaanden van bijvoorbeeld een advocaat aanzienlijk minder erfbelasting betalen dan volgens de reguliere tarieven.
Het voorbeeld van een advocaat met een spaarpotje van 2,4 miljoen euro illustreert de schaal van belastingbesparing: via het achterpoortje bedraagt de erfbelasting 72.000 euro, terwijl de reguliere belasting maar liefst 600.000 euro zou zijn.
Politieke druk en toekomstige hervormingen
Deze openstaande belastingachterpoortje heeft geleid tot verontwaardiging en politieke druk. Zowel Vooruit als ACV roepen op tot sluiting van deze belastingregelingen. Stijn Gryp, nationaal secretaris van ACV, benadrukt dat hoewel de regeling bedoeld was om familiebedrijven te beschermen, de huidige uitwassen de oorspronkelijke bedoeling ondermijnen. De ACV pleit voor hervormingen die de regeling eerlijker maken en niet misbruik toestaan door vermogende individuen.
Vooruit, dat zowel aan Vlaamse als federale regeringsonderhandelingen deelneemt, heeft ook het sluiten van deze belastingachterpoortjes opgenomen in hun partijprogramma. De hoop is dat met de regeringsonderhandelingen in volle gang, er eindelijk concrete stappen worden gezet om deze belastinguitzonderingen af te schaffen.
De nasleep en de weg vooruit
Met de aandacht gevestigd op de controversiële belastingregelingen, is de druk op beleidsmakers om in te grijpen groter dan ooit. De huidige situatie toont aan hoe een goedbedoeld belastingvoordeel kan ontaarden in een systematische belastingontwijking door de elite. De komende tijd zal cruciaal zijn om te bepalen of er daadwerkelijk veranderingen komen die het belastingklimaat eerlijker en transparanter maken voor iedereen.
(Foto: Pixabay)
