Vakbonden gijzelen voor de zoveelste keer onschuldige reizigers.
Vandaag is het chaos troef in de Europese Wijk in Brussel, waar duizenden werknemers uit alle hoeken van Europa zich verzamelen voor een massale betoging. De vakbonden trekken ten strijde tegen de alsmaar verslechterende arbeidsomstandigheden en de neerwaartse loonspiraal die de Europese regels voor overheidsopdrachten in gang hebben gezet. En dus is België is vandaag het epicentrum van een continentale roep om verandering.
Een oproep tot sociale rechtvaardigheid
Onder aanvoering van verschillende Europese vakbonden, waaronder het Belgische ABVV, ACV en ACLVB, trekken ongeveer duizend werknemers door de straten van Brussel. Ze komen uit sectoren die vaak in de schaduw blijven van de publieke waardering, maar die cruciaal zijn voor het functioneren van de samenleving: schoonmakers, horecapersoneel en bewakingsdiensten. Reizigers gijzelen om betere werkomstandigheden en eerlijke lonen te eisen, dus.
Wat hen drijft, is niet alleen een gevoel van onrechtvaardigheid, maar ook harde cijfers die uit een onderzoek van UNI Europa naar voren komen. Volgens dit onderzoek wordt maar liefst de helft van alle openbare aanbestedingen in de EU toegewezen op basis van de laagste prijs. Dit systeem, zeggen de vakbonden, negeert volledig de sociale kosten die met deze bodemprijzen gepaard gaan. Het gevolg is een race naar de bodem, waarbij werknemers in sectoren zoals beveiliging en catering steeds meer onder druk komen te staan.
Koenraad Maertens van het ABVV legt bij VRT NWS uit waarom het zo belangrijk is dat de vakbonden hun pijlen richten op de Europese instellingen: "Iedere klant vraagt een kwalitatieve service van het bewakingspersoneel, dat dag en nacht paraat moet staan. Maar met de huidige arbeidsvoorwaarden is er steeds minder animo om in deze sector te werken. Hetzelfde geldt voor de horecasector. De lonen zijn simpelweg niet in verhouding met het geleverde werk, en dat moet veranderen." De vraag is natuurlijk, weet je dat niet op voorhand wanneer je hier gaat werken? Te nemen, of te laten, niet?
Europese instellingen onder vuur
Waarom richten de vakbonden zich niet tot de federale overheid, vraag je je misschien af? Wel, de vakbonden vinden dat de Europese instellingen als voorbeeld moeten dienen. "Ze vervullen die voorbeeldfunctie simpelweg niet," klinkt het resoluut. Volgens de vakbonden zouden sociale criteria een grotere rol moeten spelen in de toekenning van openbare aanbestedingen. Niet alleen voor de werknemers in die sectoren, maar ook om te voorkomen dat de hele privésector de dupe wordt van deze race naar de laagste prijs.
"De normen die uit deze aanbestedingen voortkomen, hebben een directe invloed op de arbeidsomstandigheden en lonen in de privésector," staat te lezen in een persbericht van de vakbonden. Ze eisen nieuwe regels die de collectieve onderhandelingen versterken, de werkomstandigheden verbeteren en tegelijkertijd kwaliteitsdiensten voor de burgers waarborgen. De boodschap is duidelijk: Europa kan en moet beter doen voor zijn werknemers.
Vliegvelden volledig verlamd
De stakingen blijven echter niet beperkt tot een symbolische mars door Brussel. Vooral de luchthavens van Zaventem en Charleroi voelen vandaag de harde impact van het protest. Door de acties van beveiligingspersoneel, schoonmakers en cateringpersoneel worden alle vertrekkende vluchten aan de grond gehouden. Brussels Airport waarschuwt reizigers vooraf om niet eens naar de luchthaven te komen. Voor naar schatting 50.000 passagiers is het vandaag vloeken.
De impact op aankomende vluchten is iets minder dramatisch, hoewel ook daar annuleringen niet uitgesloten zijn. Brussels Airport raadt alle passagiers aan om nauw contact te houden met hun luchtvaartmaatschappijen of de website van de luchthaven te raadplegen voor de laatste updates. Voor de luchthaven van Charleroi geldt eenzelfde scenario. Door een tekort aan beveiligingspersoneel vertrekt er geen enkele vlucht, al zouden aankomende vluchten nog kunnen landen, althans in theorie.
Stilte voor de storm?
Hoewel de staking van vandaag vooral gericht is op de specifieke sectoren die door de openbare aanbestedingen geraakt worden, is het duidelijk dat er een bredere onvrede leeft onder Europese werknemers. De neerwaartse loonspiraal die door de Europese regels wordt aangejaagd, dreigt een tijdbom te worden in een samenleving die steeds meer onder druk komt te staan. Of Europa daadwerkelijk zal luisteren naar de eisen van zijn werknemers, blijft voorlopig de vraag, maar de gebeurtenissen van vandaag tonen aan dat de grenzen van geduld zijn bereikt.
