Wie de HBO-reeks Chernobyl heeft gezien, ziet de geschiedenis zich opeens herhalen na de nucleaire explosie in Rusland van afgelopen donderdag. Alleen heeft deze een wel erg onheilspellend kantje.
Doofpottoestanden, militaire inactiviteit, schoorvoetende, tegenstrijdige verklaringen aan de internationale pers, we hebben zo-even de grimmige context beschreven waarin de kernexplosie van Tsjernobyl zich afspeelde. Of gaat het over de mysterieuze nucleaire ontploffing in de Witte Zee van afgelopen donderdag? Verander Chernobyl in Arkhangelsk en je hebt terstond een nieuwe spraakmakende televisiereeks.
Even ter illustratie: op de website van de gemeente Severodvinsk, dichtbij de militaire regio Arkhangelsk, werd na de explosie van donderdag melding gemaakt van een enorme piek in radioactieve straling. Tot 200 keer de normale waarden werd er opgemeten. Niet veel later werd dat bericht zonder verklaring weer offline gehaald en zou de situatie zich gestabiliseerd hebben. Wij horen de geigertellers alweer onheilspellend tikken.
Het Russische ministerie van Defensie kwam al snel met een officieel bericht naar buiten: op het militaire oefenterrein in Arkhangelsk was een straalmotor van een raket ontploft, maar radioactieve straling was daarbij niet vrijgekomen. Desondanks werd er een gebied in de Witte Zee zonder meer voor een maand afgezet.
Maar ook Greenpeace en lokale overheden vingen de piek in radioactieve waarden op. De inwoners van de omliggende steden Severodvinsk en Arkhangelsk roken onheil en sloegen intussen een massale voorraad jodiumpillen in. Nochtans werd er niemand geëvacueerd.
Na enige druk van internationale inlichtingendiensten gaf het Russische atoomagentschap Rosatom afgelopen weekend uiteindelijk toe dat het om een misgelopen nucleair experiment ging in de Witte Zee, waarbij een kleine kernreactor tot ontploffing was gekomen en zeven medewerkers waren omgekomen.
Het incident doet veiligheidsonderzoekers niet alleen terugdenken aan de kernramp van 1986, maar ook aan de wapenwedloop ten tijde van de Koude Oorlog. Volgens kernwapendeskundige Sico van der Meer van Instituut Clingendael komt er bij een explosie van een normale raketmotor geen radioactieve straling vrij en ziet de explosie van een kernwapen er anders uit. De verklaring voor de vrijgekomen straling? Rusland is dichterbij de nucleaire superwapens waar president Poetin anderhalf jaar geleden al over opschepte, dan gedacht. De NAVO doopte de door kernenergie aangedreven raket reeds SSC-X-9 Skyfall. Tot nu toe leek het bestaan ervan een fabeltje dat naar propaganda rook, maar veiligheidsdeskundigen vermoeden nu dat Rusland in een testfase zit.
De spanningen tussen de Amerikaanse, Europese en Chinese veiligheidsdiensten en Rusland lopen dus hoog op. Het is immers niet de eerste, zelfs niet de tweede keer dat Russische autoriteiten nucleaire ongevallen in de doofpot proberen te steken. Ook de radioactieve wolk die twee jaar geleden over Europa trok, bleek afkomstig te zijn van een kernfabriek in Rusland, hoewel zij elke betrokkenheid altijd ontkend hadden.
Hoewel de straling die donderdag vrijkwam waarschijnlijk niet gevaarlijk is voor Europa, lijkt de totale destructie van de mens dichterbij dan ooit. Ook president Trump investeert immers al jaren in de ontwikkeling van supersnelle raketten en ondertussen zijn (officieel) het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, Israël, Pakistan, India, China en Noord-Korea in het bezit van kernwapens. In totaal zijn er momenteel zo'n 10.000 kernkoppen in militaire dienst. Volgens officiële rapporten.
