Paasakkoord is de eerste grote test voor de Arizona-coalitie.
Paasvrede of politieke veldslag? Voor premier Bart De Wever staat het Paasakkoord gelijk aan zijn eerste echte lakmoesproef. De ideologische loopgraven zijn al gegraven, de lont ligt klaar. Kan de zelfverklaarde meesterstrateeg de lont eruit trekken voor het vuur overslaat?
Pasen is dit jaar niet alleen een verhaal van eieren en verlengde weekends. In de Wetstraat is het een cruciale deadline voor premier Bart De Wever, die zich genoodzaakt ziet om de plooien glad te strijken binnen een coalitie. Want die heeft stilaan meer weg heeft van een tikkende tijdbom dan van een regeringsmachine. De deadline: het een zogeheten Paasakkoord over pensioenen, fiscaliteit, werk en defensie. De inzet: het voortbestaan van zijn regering, luttele maanden na haar start.
De ministers trokken donderdag al met lood in de schoenen richting 16 Rue de la Loi, waar De Wever — strategisch als altijd — de vicepremiers om de tafel riep voor een laatste poging tot een akkoord. Maar terwijl de klokken luiden, luidt het ook uit verschillende kabinetten: "Alles hangt tussen hemel en aarde."
De rook boven het pensioenveld
Op het slagveld van de pensioenen woedt een gevecht met scherp geslepen messen. Dat heeft alles te maken met een voorstel van Jan Jambon (N-VA), minister van Financiën én Pensioenen, om ambtenarenpensioenen van meer dan 5.000 euro bruto per maand niet langer automatisch te indexeren. In de coulissen werd al snel duidelijk dat dat plan bij sommige coalitiepartners aanvoelt als een frontale aanval op verworven rechten.
Vooruit wil niet weten van een volledige bevriezing en wijst op de letter van het regeerakkoord: “Slechts het deel boven het plafond zou niet worden geïndexeerd,” klinkt het. MR zwijgt voorlopig in alle talen, wat doorgaans betekent dat men iets op de achtergrond aan het afwegen is — of aan het onderhandelen.
De vingerwijzingen vliegen over en weer, en ondertussen zit het dossier muurvast. De voorziene modaliteiten konden donderdag niet worden vastgelegd. Te veel meningen. Te weinig consensus. Geen enkele piste haalt het. Terwijl De Wever zweert bij duidelijke deadlines, blijkt de enige klok die hier tikt die van politieke frustratie.
Bonus, malus en misverstanden
Niet enkel de hoge ambtenarenpensioenen zorgen voor slapeloze nachten. Ook het bonus-malus-systeem, waarbij wie langer werkt een bonus krijgt en wie vroeger stopt mogelijk een malus riskeert, ligt zwaar op de maag bij verschillende partijen. Vooral de behandeling van ziektedagen en gelijkgestelde periodes doet stof opwaaien.
Jambons kabinet probeert intussen de schade te beperken. De geruchten dat ziektedagen niet langer als gewerkte dagen zouden tellen voor het pensioen zijn “gebaseerd op een misverstand”. Maar ook een misverstand kan in de Wetstraat politieke munitie worden. En dus ligt alles stil.
Werkloosheid beperkt: hardvochtig of hervorming met visie?
Er is voorlopig slechts één maatregel waarover voorlopige consensus lijkt te bestaan: de beperking van de werkloosheid. Vanaf 1 januari 2026 zou het afgelopen zijn met eindeloze uitkeringen voor wie sinds begin 2024 zonder job zit. Na twee jaar is het uit met de pret — tenzij je een uitzondering vormt: kunstenaars, langdurig zieke mensen of wie een opleiding volgt, mag voorlopig op enige clementie rekenen.
De maatregel is hard, maar duidelijk. En dus keurde men hem stilletjes goed — in afwachting van de echte bommen. Want aan dit dossier hangt ook de discussie over een meerwaardebelasting vast. En die is politiek radioactief: je raakt aan de heilige koe van de liberalen. Eén verkeerde zet, en het Paasakkoord verandert in een scheidingsakte.
Defensie: de stille consensus
Ironisch genoeg lijkt het grootste politieke akkoord van het moment uitgerekend over wapens en tanks te gaan. Alle partijen hebben zich bereid verklaard om dit jaar de NAVO-norm van 2 procent BBP aan defensie-uitgaven te halen. Voor premier De Wever is dit een symbolisch dossier: een daad van trouw aan de bondgenoten, én een knipoog naar de kiezer die veiligheid als topprioriteit ziet.
Om het allemaal te bekostigen, vist de regering in geopolitiek vervuild water: 1,2 miljard euro wordt opgehaald uit de bevroren Russische tegoeden bij Euroclear. Daarvan gaat 1 miljard naar Oekraïne, de rest vult Belgische gaten. Daarnaast wordt een uitzonderlijk dividend van 500 miljoen uit Belfius losgepeuterd en nog eens 2 miljard “buiten begroting” gehouden. Lees: ver weg van parlementaire controle. Netjes, is anders.
Make Belgium Competitive Again
Tenslotte ligt er ook nog een competitiviteitsplan op tafel: ‘Make 2025-2030’. De bedoeling is om Belgische bedrijven te beschermen tegen de economische oorlog die Donald Trump ontketend heeft. Een interfederale werkgroep moet de eerste hindernissen in kaart brengen. Denk: belastingvoordelen, gunstregimes, soepeler wetgeving. België als belastingparadijs met een geweten? Misschien. Maar eerst moet De Wever zijn ministers nog op één lijn krijgen.
Het paasvuur smeult
Of dat lukt, blijft voorlopig koffiedik kijken. Er zijn te veel losse eindjes, te veel ego’s, te veel ideologie. De Wetstraat gonst van de geruchten, en niemand weet of Bart De Wever vrijdag een triomf zal mogen claimen of zijn eerste nederlaag moet incasseren. Voorlopig wordt er vooral veel gelekt, veel gesust, en vooral veel gewacht.
Wordt vervolgd.
(Foto: Bert Van Den Broucke/ /Photo News)
