Iran waarschuwde Italië vrijdag dat het de goede bilaterale betrekkingen zou kunnen schaden als het zou buigen voor de "politieke en vijandige doelen" van de Verenigde Staten door een Iraanse ingenieur te arresteren op basis van een Amerikaans bevel in verband met een drone-aanval in Jordanië vorig jaar waarbij drie Amerikaanse troepen omkwamen. Dat meldt AP.
Teheran waarschuwde de Italiaanse ambassadeur in Iran, Paola Amadei, die werd ontboden bij het ministerie van Buitenlandse Zaken, zo meldde het officiële persbureau IRNA. De bijeenkomst vond plaats een dag nadat Italië de Iraanse ambassadeur had ontboden vanwege de arrestatie van een Italiaanse journalist in Teheran.
De opeenvolgende diplomatieke ontbieding onderstreepte hoe een drielandenkwestie over het lot van de twee gevangenen steeds ingewikkelder werd voor Italië, dat een historische bondgenoot is van Washington, maar traditioneel goede betrekkingen onderhoudt met Teheran.
Mohammad Abedini werd op 16 december door de Italiaanse autoriteiten gearresteerd op de luchthaven Malpensa in Milaan op basis van een Amerikaans bevel. Het Amerikaanse ministerie van Justitie beschuldigde hem en een andere Iraniër ervan de dronetechnologie aan Iran te hebben geleverd die werd gebruikt bij een aanval in januari 2024 op een Amerikaanse buitenpost in Jordanië waarbij drie Amerikaanse troepen omkwamen.
Drie dagen later werd een Italiaanse verslaggever van het dagblad Il Foglio, Cecilia Sala, gearresteerd in Teheran. Ze was op 13 december in het land aangekomen met een journalistenvisum en werd gearresteerd op beschuldiging van overtreding van de wetten van de Islamitische Republiek, aldus IRNA.
Italiaanse commentatoren hebben gespeculeerd dat Iran Sala vasthoudt als onderhandelingsmiddel om de vrijlating van Abedini te verzekeren, en beide regeringen hebben hun lot aan elkaar gekoppeld in openbare verklaringen.
Volgens IRNA vertelde een ambtenaar van het ministerie van Buitenlandse Zaken, Majid Nili Ahmadabadi, aan Amadei dat de voortdurende gevangenhouding van Abedini door Rome een “illegale daad was die werd uitgevoerd op basis van de Amerikaanse eis en in lijn met de politieke en vijandige doelen van het land om Iraanse staatsburgers op verschillende plekken in de wereld gegijzeld te houden.”
Nili eiste volgens AP de vrijlating van Abedini zo snel mogelijk om “schade aan de bilaterale betrekkingen tussen Teheran en Rome door de VS te voorkomen.”
Als gevolg hiervan zullen alle ogen gericht zijn op het Hof van Beroep van Milaan, dat een hoorzitting heeft gepland voor 15 januari om te beslissen of Abedini in de Opera-gevangenis van Milaan moet worden vastgehouden of dat hij huisarrest krijgt in afwachting van het begin van het langdurige uitleveringsproces aan de VS.
De Amerikaanse regering heeft niet publiekelijk gereageerd op de ontwikkelingen rond Abedini maar in het verleden heeft ze bij het Italiaanse ministerie van Justitie geklaagd over een half dozijn gevallen van verdachten die door de VS werden gezocht en die ontsnapten aan het Italiaanse rechtssysteem voordat ze konden worden uitgeleverd.
Vrijdag bezocht Abedini's advocaat, Alfredo De Francesco, zijn cliënt in de gevangenis en zei dat hij hem had gevraagd naar Sala. Hij zei dat Abedini in de gevangenis over Sala's zaak had gehoord en geen enkele connectie met hem begreep.
"Hij vroeg me of ze was gearresteerd en hoe ze was gearresteerd, en waarom ze haar op de een of andere manier met hem in verband wilden brengen," zei de advocaat. "Ik heb hem de situatie uitgelegd, zelfs wat er op televisie wordt gezegd, omdat het zinloos is om ontkennen, maar ik heb het hem uitgelegd.”
De advocaat benadrukte dat de twee zaken op het eerste gezicht los van elkaar staan, maar zei dat Abedini emotioneel was toen hij over haar benarde situatie hoorde.
“Hij vroeg me om de naam van Cecilia Sala op een stuk papier te schrijven dat we met pen hadden, zodat hij haar naam correct kon uitspreken,” vertelde De Francesco aan verslaggevers buiten de gevangenis. “Hij was erg ontroerd door dit, om te weten dat ze een vrouw is die nu in de gevangenis zit, en dus bidt hij voor haar.”
Amerikaanse federale aanklagers hebben Abedini en zijn medeverdachte aangeklaagd voor overtredingen van de exportcontrole nadat FBI-specialisten het dronenavigatiesysteem dat werd gebruikt bij de aanval in Jordanië hadden geanalyseerd en het naar hen hadden herleid. Amerikaanse aanklagers zeiden dat Abedini's in Teheran gevestigde bedrijf navigatiesystemen produceert voor het militaire droneprogramma van de Iraanse paramilitaire Revolutionaire Garde.
De Iraanse ambassade in Italië heeft Sala's lot in verband gebracht met dat van Abedini en zei in een verklaring die naar X is gestuurd dat het Sala's rechten zal respecteren en verwacht dat Italië hetzelfde zal doen voor Abedini.
De delicate diplomatieke driehoeksverhouding is een hoofdpijndossier voor de regering van premier Giorgia Meloni, die nog steeds gebukt gaat onder de schaamte dat ze een ander belangrijk doelwit dat door de VS wordt gezocht, uit het oog is verloren.
AP: “De Russische zakenman Artyom Uss, die door de VS wordt gezocht vanwege vermeende schendingen van sancties, ontsnapte in 2022 uit Italië nadat hem huisarrest was verleend, ondanks waarschuwingen van de VS dat hij een vluchtrisico vormde.”
Uss, de zoon van een Russische regionale gouverneur, dook later weer op in Rusland. Meloni erkende destijds dat er ernstige "anomalieën" waren in de behandeling van zijn zaak en beval een onderzoek.
De algemeen aanklager van Milaan, Francesca Nanni, verzette zich tegen Abedini's motie voor huisarrest, omdat hij een vluchtrisico vormde en dat zelfs garanties van het Iraanse consulaat in Milaan niet voldoende waren om ervoor te zorgen dat hij niet zou verdwijnen.
De kwestie zou volgende week aan de orde kunnen komen wanneer Meloni president Joe Biden ontvangt op zijn laatste buitenlandse reis voordat hij zijn ambt neerlegt.
Traditioneel heeft Iran rustige diplomatieke betrekkingen met Italië, vergeleken met andere Europese landen zoals Groot-Brittannië, Frankrijk en Duitsland. Die landen beschuldigen Teheran routinematig van het leveren van ballistische raketten met een korte reikwijdte aan Rusland en het produceren van uranium van wapenkwaliteit, beschuldigingen die Iran ontkent.
