We knallen veel te veel fossiele brandstoffen de lucht in waardoor ons klimaat opwarmt en onze gletsjers smelten. Dat liedje speelt al een aantal jaren op ‘repeat’. Maar wist je dat er effectief één smeltende doomsday gletsjer is waar we echt doodsbang van mogen zijn? En ook die ijsplaat smelt veel sneller dan gedacht.
De Thwaites-gletsjer, beter bekend als de ‘doomsday-gletsjer’, smelt een pak sneller dan wetenschappers aanvankelijk hadden verwacht. Deze enorme ijsmassa met de oppervlakte van de Amerikaanse staat Florida, gelegen in Antarctica, staat op het punt in te storten. Dat zou wereldwijd rampzalige gevolgen kunnen hebben.
Als de gletsjer volledig zou breken, kan de globale zeespiegel met tientallen centimeters stijgen, wat catastrofale gevolgen heeft voor kustgebieden over de hele wereld. Volgens wetenschappers is dit scenario mogelijk al in gang gezet en mogelijk onomkeerbaar.
Sneller dan verwacht
Sinds 2018 houdt een internationaal team van onderzoekers, bekend als de International Thwaites Glacier Collaboration (ITGC), de Thwaites-gletsjer nauwlettend in de gaten. Hun bevindingen zijn redelijk alarmerend want uit een recent rapport blijkt dat de gletsjer sneller smelt dan ooit tevoren.
Rob Larter, geofysicus bij de British Antarctic Survey en lid van het ITGC-team, waarschuwt dat de afkalving van de gletsjer de afgelopen 30 jaar aanzienlijk versnelde. De wetenschappers voorspellen dat de volledige instorting van Thwaites en de omliggende Antarctische ijskap binnen 200 jaar kan plaatsvinden.
Op sommige plekken is de gletsjer meer dan twee kilometer dik. Moest de volledige Antarctische ijskap smelten, dan kan de zeespiegel zelfs met 3,3 meter stijgen. Dit zou desastreus zijn voor kustgebieden zoals Miami, Nederland, Bangladesh, en laag gelegen eilanden in de Stille Oceaan zouden voorgoed verdwijnen.
Shutterstock
Constante observatie
De afgelopen zes jaar heeft het ITGC-team geprobeerd de evolutie van de gletsjer beter te begrijpen. Ze gebruiken onder andere een torpedovormige robot, Icefin, die beelden maakte van de kwetsbare punten waar het ijs begint te drijven. Deze beelden laten zien dat de gletsjer op onverwachte manieren smelt, en dat het warme oceaanwater via diepe scheuren steeds verder onder het ijs doordringt.
Een andere studie, gebaseerd op satelliet- en GPS-gegevens, bracht aan het licht dat getijden het smeltproces van de gletsjer verder versnellen. Zeewater blijkt tot meer dan 10 kilometer onder Thwaites door te dringen, waarbij warm water de onderkant van de ijskap sneller doet smelten. Dit versnellende proces kan ervoor zorgen dat de volledige Thwaites-gletsjer en de aangrenzende Antarctische ijskap binnen twee eeuwen verdwenen zijn.
Zelfs als de wereld onmiddellijk zou stoppen met het verbranden van fossiele brandstoffen, vrezen wetenschappers dat de kritieke fase al bereikt is. De instorting van de gletsjer zou een wereldwijde crisis veroorzaken, met verwoestende gevolgen voor miljoenen mensen die in kustgebieden wonen. Gelukkig voor ons zijn wij er dan niet meer om die ramp te aanschouwen.
