Trouwe lezers en lezeressen vroegen me onlangs waarom we bij P-Magazine niet meer schrijven over De (aller)slimste mens ter wereld. “Vorig jaar schreef je zoveel over Ella”, zeiden ze. Het antwoord is dat het programma niet meer leuk is.
Dat ligt niet eens aan de presentator of aan de wisselende juryleden, maar aan de kandidaten. De kracht van het programma lag immers in het verrassingselement. Een onbekende kandidaat (M/V/X) die grappig is en veel weet. Of een BV die door het ijs zakt en zich belachelijk maakt. Dat is leuke tv. Cannaerts die voor de 38ste keer wint en dan 'toevallig' verliest. Niet leuk.
Ik weet ook wel dat het tv is en dat we niet altijd alles mogen geloven wat we zien. Denk maar aan Jean-Marie Dedecker die kunstmatig uit het spel moest wegens strikte regels rond verkiezingen.
Wat vandaag wel extra irriteert is dat het programma uitzonderlijk slecht 'geknipt en geplakt' wordt. Het programma wordt uiteraard niet in een keer (live on tape) opgenomen. Dat 'knip & plak'-werk was vroeger wel veel beter waardoor de overgangen soepeler en natuurlijker waren. Vandaag volgt op een bulderlach een doodse stilte. Werkpuntje dus. Of minder poedersuiker op de Brusselse wafels strooien voor de opname. Dat kan ook.
Terug naar die manipulatie. Begin 2007 geeft Slimste mens-eindredacteur Sam De Graeve zelf toe dat er gemanipuleerd wordt. Hij bevestigt dat de vragen wel eens worden "aangepast aan de leefwereld van de kandidaten", maar vindt dat er hoogstens "een heel klein beetje" wordt gemanipuleerd
De Graeve toen in De Morgen: "Om nieuwkomers te helpen, proberen we er zoveel mogelijk vragen in te stoppen die binnen hun leefwereld liggen. Toen (journalist Marc) Reynebeau voor het eerst in het programma zat, hebben we de uitzending ook niet vol vragen over sport gestopt.” Dat gebeurde wel toen ze Reynebeau (hier links op de foto) beu waren. Een vraag over voetbal werd de journalist fataal.
We zien hetzelfde vandaag gebeuren met Cannaerts en zus Leyers. Sommigen beweren dat het programma een typisch voorbeeld is van scripted reality. Dat is overdreven, maar dat de vragen niet door toeval bepaald worden, is zeker.
Dat is zelfs niet eens het echte probleem van het programma. De zwakte zit in de kandidaten: we zijn ze gewoon beu. Daarom niets over het programma bij ons. Behalve vandaag, voor die lezers en lezeressen met die ene vraag.
