Historicus Jeremy Black ziet een grote gelijkenis tussen de Russische oorlog in Oekraïne en deze tussen Rusland en Japan van ruim een eeuw geleden.
Black (Londen, 30 oktober 1955) is een Brits historicus, schrijver en voormalig hoogleraar geschiedenis aan de Universiteit van Exeter. Hij is een senior fellow bij het Center for the Study of America and the West aan het Foreign Policy Research Institute in Philadelphia, VS.
Black baseert zich hiervoor op het verlies van de Russische kruiser Moskva. “De laatste keer dat de Russische marine een vergelijkbare klap kreeg, was tijdens de slag bij Tsushima, in de laatste fase van de Russisch-Japanse oorlog van 1904-5.” Black vertelt het in de Britse media.
De strijd tussen Rusland en Japan was de eerste grote oorlog van de 20e eeuw. De Japanners vielen de Russische Vloot aan in de Straat van Tsushima op 27 en 28 mei 1905. De Russische Vloot werd er nagenoeg vernietigd. Zij verloor acht slagschepen en talloze andere schepen, en zo'n 5000 manschappen.
De Japanse Vloot daarentegen verloor slechts drie torpedoboten en 116 manschappen. Amper drie Russische schepen wisten te ontsnappen naar Vladivostok. Na deze daverende overwinning bezette het Japanse Leger de hele reeks eilanden van Sachalin teneinde de Russen te dwingen tot vredesbesprekingen.
De vergelijking met die oorlog is dus een beetje kort door de bocht. Zelfs indien de Moskva getroffen werd door Neptune raketten van Oekraïne, gaat het om slechts een kruiser. Het gaat uiteraard om een zwaar verlies, ook en vooral psychologisch, maar de Russische Vloot werd niet bijna helemaal vernietigd zoals in het begin de twintigste eeuw.
De Japanse overwinningen op de Russen verrasten de westerse waarnemers. De oorlog had ook grote geopolitieke gevolgen en verlegde het machtsevenwicht in Oost-Azië en maakte Japan tot een grootmacht.