Een land in beweging.
De verkiezingsresultaten in Wallonië hebben duidelijk aangetoond dat het politieke landschap in beweging is. Waar de PS traditioneel de grootste partij was, komen de liberale MR en het centrumpartij Les Engagés sterk opzetten. Vooral op provinciaal niveau tekenen zij een stevige vooruitgang op, en in alle vijf de Waalse provincies zouden ze samen zelfs een meerderheid kunnen vormen, iets wat bij velen de wenkbrauwen doet fronsen.
De dominantie van de PS brokkelt af
De PS, die jarenlang het politieke toneel in Wallonië domineerde, blijft nog steeds de grootste in de belangrijkste steden zoals Charleroi, Bergen en Luik, maar het succes begint barstjes te vertonen. In Bergen moest MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez, die graag de sjerp van burgemeester had omgehangen, uiteindelijk het onderspit delven tegen de zittende PS-macht onder leiding van de jonge burgemeester Nicholas Martin. Ondanks een flinke sprong van 7 procent voor Bouchez, bleef de PS met 44,5 procent stevig aan de top, waardoor de droom van Bouchez voorlopig opgeborgen kan worden.
In Charleroi, de stad die symbool staat voor de macht van de Franstalige socialisten, zette PS het status quo kracht bij. Met een winst van 43,7 procent onder leiding van Thomas Dermine, die het stokje van Paul Magnette overnam, hield de partij concurrent MR en de uiterst-linkse PTB op afstand. Charleroi blijft zo een bastion van socialistische macht.
In Luik wist de PS haar positie ook te behouden met 29,4 procent, al waren de spanningen daar iets anders. De langzittende burgemeester Willy Demeyer zou het roer nog eens zes jaar in handen kunnen houden, maar nieuwkomer Christie Morréale haalde opvallend meer voorkeurstemmen, wat een interessante interne strijd doet vermoeden. Toch blijft de coalitie met MR, die de afgelopen zes jaar de stad bestuurde, voor nu een waarschijnlijk scenario. De MR groeide naar 20,2 procent, terwijl ook PTB en Les Engagés terrein wonnen.
MR en Les Engagés: provinciale machtsgreep?
Het meest opmerkelijke resultaat komt echter op provinciaal niveau, waar de MR en Les Engagés samen in elke Waalse provincie een meerderheid zouden kunnen vormen. De woorden van RTBF-journalist Thomas Gadisseux laten er geen twijfel over bestaan: als dit werkelijkheid wordt, is het een politieke aardverschuiving. Voor een regio die altijd trouw bleef aan de PS, zou een liberale-centrale alliantie een complete hertekening van het politieke landschap betekenen.
In Namen, de stad van Les Engagés-voorzitter Maxime Prévot, is die machtsverschuiving al realiteit. Les Engagés ging van 29,3 procent in 2018 naar een indrukwekkende 43,6 procent, en de PS is hier naar een beschamende derde plaats verwezen. Samen met de MR, die licht steeg, blijft Les Engagés dus stevig aan de macht in de Waalse hoofdstad. Voor de PS, ooit het boegbeeld van de regio, is dit een harde klap.
PTB en Ecolo: wisselende successen
Aan de uiterste linkerkant zien we PTB, die vooral in industriesteden als Moeskroen, Seraing en Herstal opvallend hoge scores haalt, met cijfers van meer dan 20 procent. PTB lijkt daarmee klaar om de stem van de Waalse werkende klasse verder te consolideren.
Ecolo, ooit de groene hoop in Wallonië, krijgt klappen. In vrijwel alle provincies boekt de partij verlies, en zelfs in de coalities waar ze eerder aan tafel zaten, zoals in Namen, moeten ze forse verliezen incasseren. Het lijkt erop dat de groene golf van vorige verkiezingen aan kracht heeft ingeboet.
Conclusie: de nieuwe krachtsverhoudingen
De gemeenteraadsverkiezingen van 2024 hebben aangetoond dat het Waalse politieke landschap niet langer door één partij wordt gedomineerd. MR en Les Engagés zetten een sterke opmars in, vooral op provinciaal niveau. De PS houdt stand in de grote steden, maar verliest terrein waar het telt. De volgende weken zullen cruciaal zijn om te zien of de blauwe en centrumpartijen hun momentum kunnen omzetten in daadwerkelijke machtsverschuivingen, of dat de PS opnieuw weet te consolideren en haar greep op Wallonië kan behouden. Eén ding is zeker: de politieke strijd in Wallonië is spannender dan ooit.
