Hoever mag je gaan in de naam van kunst?
Het Amerikaanse cultuurmagazine Vice Magazine heeft ondertussen aan den lijve mogen ondervinden waar de grens ligt. In een artikel over slachtoffers van het Rode Khmer-regime in Cambodja, toonde de Ierse kunstenaar Matt Loughrey portretten die in het Tuol Sleng Genocide Museum in Phnom Penh hangen.
Echter, om de slachtoffers wat meer menselijker te maken, vond hij het blijkbaar een goed idee om een deel foto's te manipuleren en een glimlach op hun gezicht te toveren. Dit schoot in het verkeerde keelgat bij de Cambodjaanse ministerie van Cultuur en ze eisten de onmiddellijke verwijdering van het artikel.
De bewerkte foto's waren origineel uit de Cambodjaanse S-21 gevangenis. Deze voormalige school was de laatste halte voor maar liefst 20.000 Cambodjanen. Ze werden eerst vreselijk gemarteld en na een ‘bekentenis’ vermoord. De meesten wisten niet eens waarom ze gevangen waren genomen. Ze bekenden alles waar ze van beschuldigd werden, als de foltering maar ophield. Van alle gevangenen werd een foto gemaakt.
Niet echt iets om over te glimlachen dus. Onder leiding van dictator Pol Pot zijn er maar liefst twee miljoen Cambodjanen de dood ingejaagd.
Een woordvoerder van het Tuol Sleng Genocide Museum verklaart dat de gewijzigde foto’s de waardigheid van de slachtoffers ernstig aantasten en een vervalsing van de geschiedenis zijn. De kunstenaar bijt van zich af door te beweren dat de families in Cambodja waarmee hij had gewerkt, zelf gevraagd hadden om die glimlach toe te voegen en in sommige gevallen hadden de gevangenen echt gelachen.
Zijn verdediging mocht echter niet baten. Want kort na het uitbrengen van het artikel werd de sociale media overladen met negatieve reacties: “Welke boodschap brengen die valse glimlach over? Het gaat hier om slachtoffers van een van de ergste door de staat gepleegde massamoorden van deze tijd”, “Dit is totaal verschrikkelijk van je en behoorlijk ziek om een glimlach te toveren op de mooie Cambodjaanse mensen die werden onderworpen aan marteling, verkrachting en uiteindelijk vermoord. Ze waren doodsbang….. ", enz...
Vice verwijderde intussen het artikel en de volgende statement uitgebracht: “Het artikel bevatte foto’s van rode Khmer-slachtoffers die Loughrey niet alleen inkleurde maar ook manipuleerde. Het verhaal was niet in overeenstemming met de redactionele normen van Vice en is verwijderd. We betreuren deze fout en zullen onderzoeken hoe die is ingeslopen in het redactionele proces.”
