Het is eind 2006. Bij de RTBF hebben ze het dieptepunt van de journalistiek voorbereid.
In een speciale nieuwsuitzending zal de populairste nieuwslezer aankondigen dat België gesplitst is en dus niet meer bestaat. Koning Albert II is gevlucht. Vlaanderen is onafhankelijk.
Toeval wil dat ik net naar die RTBF zit te kijken. Niet iedereen beseft onmiddellijk dat het pure fictie is. Logisch: een gewoon programma wordt immers onderbroken door een nieuwsflash. Begrijpelijk dat de Franstalige Jean met de pet niet doorheeft dat de nieuwszender hem aan het bedotten is.
Ondertussen is prins Filip bezig aan de laatste handelsmissie van het jaar in Bulgarije en Roemenië. Het doel van de zending is het versterken van de samenwerking tussen die landen en België met het oog op de toetreding van Bulgarije tot de EU op 1 januari 2007. Filip is er van 10 tot 13 december 2006. Het zijn geen ‘gemakkelijke’ bestemmingen.
‘Als je je niet bezighoudt met sigaretten, alcohol, prostitutie of iets dergelijks, word je niet geconfronteerd met de maffia’, zegt Philippe Rombaut, ex-ceo van Cumerio in Bulgarije en dan onder andere mede-eigenaar van Agropolychim, een producent van meststoffen, in Trends. ‘De maffia werkt in een parallelle sfeer. En deze jongens kunnen mikken, het zijn puur interne afrekeningen.’
De Belgische economische missie bezoekt onder meer Melexis in Sofia. Vooral de nieuwe ontwikkelings- en testafdeling voor halfgeleiders van de onderneming wekt de belangstelling van de delegatie. De Belgische ondernemingen zijn zelfs de grootste buitenlandse werkgevers in het land en Melexis is er het eerste en grootste halfgeleiderbedrijf. Met zijn aanwezigheid van meer dan twaalf jaar is Melexis dé referentie voor de goede en lang gevestigde zakenrelaties tussen België en Bulgarije.
Het echte nieuws valt in die periode evenwel thuis te rapen. Op woensdag 13 december zendt de RTBF die vreemde ‘reportage’ Bye Bye Belgium uit. In feite werd het gewone programma Questions à la Une onderbroken door een nepjournaal, waarin scènes werden gespeeld dat het Vlaams Parlement eenzijdig de onafhankelijkheid van Vlaanderen uitroept en daarmee de iure België opheft. De maatschappelijke gevolgen op korte termijn daarvan worden getoond voor Franstalige inwoners in plaatsen dichtbij de taalgrens.
Koning Albert – gespeeld door een dubbelganger – verlaat het land na de onafhankelijkheidsverklaring zogenaamd met een legervliegtuig vanaf het militair vliegveld van Melsbroek. Het is een dieptepunt van journalistiek. De reportage veroorzaakt niet alleen opschudding in België maar ook elders.
Als RTBF -topman Philippot de eerste verontwaardigde PS -kopstukken aan de lijn krijgt, wordt op vraag van Philippot snel de mededeling ‘Ceci est une fiction’ op het scherm geplaatst.
Maar het kwaad is dan al geschied. Vele Waalse kijkers denken dat België niet meer bestaat. Ook Filip hoort ervan in het buitenland. Om 22.20 uur sms’t een ongeruste kijkster haar man die prins Filip vergezelt op handelsmissie in Bulgarije. De vrouw heeft, zoals veel kijkers, niet door dat het fictie is.
Als de man het bericht in Bulgarije verspreidt, wordt de prins naar verluidt lijkbleek. ‘De man vertelde aan Filip en aan andere personen dat het gedaan was met België. Filip verstijfde helemaal en wist niets te zeggen’, vertelt een lid van de missie.
Vandaag klagen de klassieke media dat de burgers geen vertrouwen hebben in de berichtgeving. Een doldwaas avontuur zoals Bye Bye Belgium ligt daar mee aan de basis van. Het dieptepunt van de journalistiek.
