Ik houd niet zo van 1 april. In tijden van fake nieuws ligt het opzettelijk verspreiden van foute informatie nog gevoeliger dan anders. De VRT heeft volgens een medium al gezegd niet meer mee te doen aan die slechte traditie van aprilgrappen om verwarring te vermijden. Is dat wel zo, of is dat net de grap? Bij de VRT is er wel al eens fake nieuws, dus de beslissing is zeker te begrijpen.
Als nepnieuws zich als een virus verspreidt, kunnen we er ons dan tegen wapenen met een vaccin? Ja, zegt de Nederlandse professor sociale psychologie Sander van der Linden. Van der Linden in De Morgen: “Je kunt mensen echt inenten tegen desinformatie. Bij kritisch denken geef je mensen een vorm van onderwijs: je leert hen hoe ze zin van onzin kunnen leren onderscheiden, of je geeft een cursus mediawijsheid of iets dergelijks. Wat wij doen in experimenten, is mensen echt, net zoals bij vaccinatie, een verdunde dosis van het nepnieuws geven. Die verdunde dosis wordt dan weerlegd, zodat mensen van tevoren gewapend zijn als ze de échte desinformatie horen.”
Het is 1 april: een grap of niet? Als het waar is: wie bepaalt dan wat de waarheid is? Wie bepaalt wat nepnieuws is. Vergeet niet dat burgers lang de 'waarheid' hoorden dat de zon rond de aarde draaide. Kijk maar naar buiten: de zon komt op en gaat onder. Iets anders zeggen of denken, was toen nepnieuws.
Het 'vaccin' van de psycholoog doet me denken aan het begin van de coronacrisis. Een Nederlandse hoofdredacteur stelt ronduit dat de kranten de lijn van de overheid en de virologen 100 procent zullen volgen. We waren immers "in oorlog" met het virus zoals Macron het als een waanzinnige generaal stelde. Achteraf besef je dat de meesten in Europa in een waan leefden. De kritische stemmen werden net weggezet als idioten.
Wat is dus fake nieuws? De ex-spion Nicolas Ullens die zijn stiefmoeder volgens de technieken van de geheime dienst vermoordde, wordt nu door de klassieke media weggezet als "een aanhanger van complottheorieën". Het is wel 1 april, maar de voormalige medewerker van de VSSE is niet alleen uiterst intelligent, maar heeft ook de zware examens van de geheime dienst doorstaan. Hij is misschien een moordenaar, maar geen fruitcake. Opgelet dus voor de aprilgrappen vandaag, maar geen nood: de regering-De Croo heeft aprilgrappen in ons land vanaf 2025 verboden, niet?
foto: Benoît Prieur - wikipedia
