“Niet het feit dat een sollicitant werkloos was, maakt de werkgevers sceptisch, wel de duur van die werkloosheid.”
Onderzoekers van de UGent hebben met hun nieuwste studie een bommetje gelegd onder de formatiegesprekken. Volgens de bevindingen zien langdurig werklozen hun kansen op een job drastisch dalen, maar kortdurige werkloosheid kan juist een voordeel zijn bij sollicitaties.
Verrassende troef van kortdurige werkloosheid
Wie dacht dat werkloos zijn altijd een nadeel is, moet zich nog eens achter de oren krabben. De UGent-onderzoekers Liam D’hert, Louis Lippens en arbeidseconoom Stijn Baert analyseerden maar liefst 28 internationale studies en kwamen tot verrassende conclusies. Zo blijkt dat kandidaten die minder dan zes maanden werkloos zijn, zelfs betere vooruitzichten hebben dan sollicitanten die nog in dienst zijn. Waarom? Simpel: ze zijn meteen beschikbaar en hoeven geen opzegtermijn uit te dienen.
De duistere kant van langdurige werkloosheid
De charme van kortdurige werkloosheid verdwijnt snel wanneer de werkloosheid langer aanhoudt. Langdurig werklozen – meer dan een jaar zonder werk – hebben gemiddeld 21% minder kans op een job. Werkgevers associëren hen met een gebrek aan motivatie en competentie, vooral in een krappe arbeidsmarkt. Ze zien langdurige werkloosheid als een signaal van minder waardevolle werknemers.
Tijd voor snelle actie
Volgens Stijn Baert is de boodschap voor de formatiegesprekken duidelijk: de degressiviteit van werkloosheidsuitkeringen moet sneller en doortastender worden ingevoerd. Het huidige systeem begint pas na een jaar, veel te laat volgens Baert. Hij pleit voor een snellere afbouw van uitkeringen na drie en zes maanden. De regering-Di Rupo begon hier al mee, maar de uitvoering laat te wensen over door vele uitzonderingen en een gebrek aan transparantie.
Migratieachtergrond en werkloosheid
Voor mensen met een migratieachtergrond ligt het nog complexer. Zij worden minder vaak uitgenodigd voor sollicitatiegesprekken, vooral door vooroordelen en de veronderstelling dat ze al langer werkloos zijn. Opleiding en kennis van de lokale taal helpen, maar het blijft een uphill battle. Migranten van buiten de EU hebben vaak te maken met overscholing voor de banen die ze kunnen krijgen.
Een oproep tot actie
Baert’s conclusie voor de beleidsmakers is dat ingrijpen sneller en effectiever moet. De regering-Michel had plannen die niet werden uitgevoerd door de val van de regering. Baert suggereert deze plannen nieuw leven in te blazen en een totaalvisie te ontwikkelen. Dit om te voorkomen dat werklozen naar andere vangnetten zoals het leefloon overstappen, waar geen activeringsbeleid is. De Brusselse en Waalse diensten voor arbeidsbemiddeling zullen sneller moeten activeren om langdurige werkloosheid aan te pakken.
Met deze studie geeft de UGent beleidsmakers een duidelijk signaal: wacht niet te lang en zorg voor snelle, effectieve maatregelen om werklozen te activeren. Het huidige systeem is niet effectief genoeg en een herziening is broodnodig om de arbeidsmarkt te versterken.
