Viktor Bout, de Russische wapenhandelaar die bekend staat als de “Handelaar van de Dood”, kwam bijna twee jaar geleden uit een Amerikaanse gevangenis tijdens een ruil met Moskou voor de Amerikaanse basketbalster Brittney Griner.
Nu is hij volgens de WSJ weer actief en probeert hij wapens te verkopen aan de door Iran gesteunde Houthi-militanten in Jemen.
De 57-jarige handelaar, wiens leven de inspiratie vormde voor de Hollywoodfilm “Lord of War” uit 2005 met Nicolas Cage in de hoofdrol, verkocht tientallen jaren lang wapens van Sovjetmakelij in Afrika, Zuid-Amerika en het Midden-Oosten voordat hij in Iran werd gearresteerd.
WSJ: “Sinds zijn vrijlating heeft Bout zich aangesloten bij een extreemrechtse pro-Kremlin partij en won hij een zetel in een lokale vergadering in 2023. Maar toen gezanten van de Houthi's in augustus naar Moskou gingen om te onderhandelen over de aankoop van automatische wapens ter waarde van $10 miljoen, troffen ze een bekend gezicht: de besnorde Bout.”
De potentiële wapentransfers, die nog geleverd moeten worden, gaan niet over de verkoop van Russische antischip- of luchtdoelraketten die een grote bedreiging zouden kunnen vormen voor de inspanningen van het Amerikaanse leger om de internationale scheepvaart te beschermen.
De regering Biden is bezorgd dat Rusland de Houthi's zulke geavanceerde wapens zou leveren als vergelding voor de steun van Washington aan Oekraïne, maar er is geen bewijs dat die raketten zijn verstuurd of dat Bout betrokken is bij een dergelijke deal.
Toch zouden zelfs zendingen van kleinere wapens naar de Houthi's tegengewerkt worden door Washington, dat de militanten in Jemen als een terroristische groepering heeft bestempeld.
WSJ: “Het bewapenen van een oorlogvoerende partij in het conflict in het Midden-Oosten zou ook een escalatie betekenen voor Rusland, dat de veiligheidsbanden met Teheran heeft aangehaald maar zich over het algemeen afzijdig heeft gehouden van de confrontatie tussen Israël en zijn door Iran gesteunde groep.”
Steve Zissou, een advocaat uit New York die Bout vertegenwoordigde in de VS, weigerde te bespreken of zijn cliënt de Houthi's had ontmoet.
“Viktor Bout zit al meer dan twintig jaar niet meer in die wereld,” zei Zissou. “Maar als de Russische regering hem toestemming heeft gegeven om de overdracht van wapens naar één van de tegenstanders van Amerika te vergemakkelijken, zou dat niet anders zijn dan dat de Amerikaanse regering wapens en massavernietigingswapens naar één van de tegenstanders van Rusland stuurt, zoals naar Oekraïne.”
TASS
In een interview met TASS, het Russische staatspersbureau, na de publicatie van dit artikel, noemde Bout de bewering dat hij wapens verkocht aan de Houthi's een “ongefundeerde beschuldiging”. Hij zei wel niet of hij terug was in de wapenhandel.
De kleine wapendeal die Bout zou hebben bemiddeld was met twee Houthi-vertegenwoordigers die naar Moskou waren gereisd onder het mom van het kopen van pesticiden en voertuigen en een Lada-fabriek hadden bezocht, aldus de mensen die bekend zijn met de zaak.
Die mensen wisten niet of de deal werd onderhandeld op aandringen van het Kremlin of slechts met de stilzwijgende goedkeuring van het Kremlin. Hoewel de Houthi's op zoek zijn naar wapens van Russische makelij, kon The Wall Street Journal de specifieke bron van de geplande levering niet achterhalen.
Een woordvoerder van de Houthi's gaf geen commentaar. Het Kremlin reageerde niet op een verzoek om commentaar.
“We hebben het artikel gezien”, zei Kremlin-woordvoerder Dmitry Peskov maandag volgens TASS. “We zijn geneigd om het te categoriseren als nepnieuws of een informatie-aanval op onze gekozen vertegenwoordigers.”
De eerste twee leveringen zullen voornamelijk AK-74's zijn, een verbeterde versie van het AK-47 aanvalsgeweer. Maar tijdens de reis bespraken Houthi-vertegenwoordigers ook andere wapens die de Russen mogelijk zouden verkopen, waaronder Kornet antitankraketten en luchtafweergeschut, volgens de Europese ambtenaar en andere mensen die bekend zijn met de zaak.
De leveringen zouden al in oktober kunnen beginnen aan de haven van Hodeidah onder de dekmantel van voedselleveranties, waar Rusland al verschillende graanleveringen heeft uitgevoerd, zeiden ze volgens WSJ.
Toen Bout werd vrijgelaten in de gevangenenruil van december 2022, beschreven functionarissen van het Witte Huis het als een moeilijke beslissing, maar de enige manier om Griner uit een Russische strafkolonie te krijgen. Ze benadrukten dat Bout al 12 jaar in Amerikaanse gevangenissen had gezeten.
Nationaal veiligheidsadviseur Jake Sullivan zei destijds dat de Amerikaanse regering de risico's van Bout's vrijlating vóór de uitwisseling had geëvalueerd en tot de conclusie was gekomen dat ze aanvaardbaar waren.
“We geloven dat we die uitdagingen aankunnen, maar we zullen voortdurend waakzaam blijven voor elke bedreiging die Viktor Bout kan vormen voor Amerikanen, voor de Verenigde Staten,” zei Sullivan. “Ik wil erop wijzen dat er in Rusland geen tekort is aan wapensmokkelaars en huurlingen.
Een woordvoerder van de Nationale Veiligheidsraad reageerde niet op een verzoek om commentaar op de huidige activiteiten van Bout.
Sinds zijn vrijlating uit de gevangenis is Bout vaak op de Russische televisie verschenen als commentator over de Russische politiek en als criticus van de VS, die volgens hem vastbesloten zijn om Rusland te ontmantelen. Ook werd hij af en toe in de Russische media genoemd als expert op het gebied van wapenhandel.
Hij zei dat hij een portret van de Russische president Vladimir Poetin aan de muur van zijn cel had hangen tijdens zijn opsluiting in de VS en hij was een groot voorstander van de invasie in Oekraïne.
