Lachen of ik schiet?
Een mop vertellen: je kan het, of je kan het niet. Een mop is als een nieuwe blok hout op het vuur; het jaagt de sfeer aan. “Ik kan dat niet onthouden”, hoor je vaak als excuus. Waarmee ze eigenlijk zeggen dat ze geen mop kunnen vertellen. Maar hoe zit dat dan met een mop, wat heb je er voor nodig? Wel, dat gingen wetenschappers – doorgaans geen figuren die we grappig vinden – een keer onderzoeken.
Ene Scot Weems schreef er een wetenschappelijk – en dus niet grappig – boek over en kwam tot de volgende bevinding: “Humor draait niet om een goede opbouw of een straffe pointe, maar wel om de kick van de ontdekkingstocht. Je scoort als de andere op het verkeerde been gezet wordt. Shock en verrassing zijn dus van belang, maar er moet ook een einddoel zijn. Grappen over dode baby’s zullen bijvoorbeeld best wel choquerend zijn, maar die laten altijd een zure nasmaak na.” We zijn niet helemaal zeker of ervaringsdeskundigen - mensen met humor, zeg maar - het daar mee eens zijn.
Een andere wetenschapper, Richard Wiseman, een psycholoog – ook niet meteen iemand van het schab waar de lolbroeken thuishoren – ging zowaar opzoek naar de beste mop ter wereld. 1,5 miljoen mensen deden mee aan het onderzoek. Zij beoordeelden elk vijf willekeurige moppen uit een database met ruim 40.000 inzendingen. En dan kwam deze als de beste mop ter wereld naar voren:
Twee jagers stappen in het bos, een van hen zakt echter plots in elkaar. Hij lijkt niet meer te ademen, zijn ogen staan glazig. De andere kerel haalt zijn telefoon boven en belt naar de hulpdiensten. “Mijn vriend is dood! Wat kan ik doen?”, brengt hij uit. “Kalmeer, ik kan helpen. We moeten eerst zeker weten of hij dood is”, antwoordt de telefonist. Na een korte stilte is er een schot te horen. De jager keert terug aan de telefoon. “Oké, en wat nu?”
Gelachen? Nee? Wel dan begrijp je humor niet op wetenschappelijk basis. Want er is een wetenschappelijke reden waarom dit de beste mop is, lezen we in ‘Het laatste Nieuws’: “Er zijn verschillende redenen waarom we een grap geslaagd kunnen vinden. Soms voelen we ons superieur over anderen, soms wordt de angel uit een angstaanjagende situatie gehaald of soms worden we verrast door een portie ongerijmdheid.”
Wel, er waren eens twee wetenschappers. Zegt die ene wetenschapper tegen...