De penopauze: een goed bewaard geheim.
Dat vrouwen door de menopauze gaan, is alom bekend. Maar wat velen niet weten, is dat ook mannen een soortgelijk proces ondergaan, beter bekend als de penopauze. Dit treft maar liefst veertig procent van de mannen. En net zoals bij vrouwen, brengt deze hormonale shift de nodige ellende met zich mee: stemmingswisselingen, slechte nachten en een flink verminderde seksdrive. Maar wat gebeurt er precies in het mannelijk lichaam en, belangrijker nog, wat valt er aan te doen? Vooral mannen met een bierbuik lopen extra risico.
Uitgeput en futloos
In ‘Het laatste Nieruws’ lezen we het verhaal van Richard, een 50-jarige man, dat velen ongetwijfeld bekend in de oren klinkt. Janine, zijn vrouw van 45, vertelt: haar man komt na een lange werkdag futloos thuis, valt na het eten al in slaap op de bank en ligt om elf uur uitgeput in bed. De seksuele spanning? Die is volledig zoek. Waar Janine vaak naar affectie snakt, lijkt Richard er niets meer om te geven. Het probleem? Waarschijnlijk zit Richard in de penopauze, een overgang die mannen treft tussen hun 45ste en 70ste levensjaar. Helaas is er nog weinig over deze fase bekend, en vaak wordt ze door mannen én hun omgeving niet herkend.
Bij vrouwen is het duidelijker
De overgang van vrouwen is duidelijker. Bij vrouwen stoppen de eierstokken met de productie van eicellen, wat een reeks bekende symptomen veroorzaakt: opvliegers, nachtelijk zweten en stemmingswisselingen. Maar wat velen niet beseffen, is dat mannen ook een soort hormonale verschuiving doormaken, alleen is deze veel subtieler. Het testosteronniveau daalt geleidelijk vanaf een leeftijd van ongeveer 35, en deze daling kan heel wat klachten veroorzaken. Minder energie, een verminderde seksdrive en zelfs emotionele vlakheid zijn vaak het gevolg van men “laat hypogonadisme” noemt, in plaats van de penopauze.
Waar is de testosteron?
Vanaf het 35ste levensjaar begint het testosteron in het mannelijk lichaam langzaam te zakken. Niet iedere man merkt dit meteen, maar tegen de tijd dat ze de 50 passeren, kunnen de symptomen moeilijk te negeren zijn. Mannen met een lager testosteronpeil zijn emotioneel vlakker, ervaren meer stemmingswisselingen en hebben vaak minder energie. En ja, het gebrek aan zin in seks hoort er helaas ook bij.
Wat vooral zorgwekkend is, zijn de mannen met een ongezonde levensstijl. Een bierbuik, overgewicht en een gebrek aan beweging verhogen de kans op penopauze-klachten aanzienlijk. Buikvet blijkt namelijk een belangrijke boosdoener. Te veel buikvet zet testosteron om in oestrogeen, een hormoon dat onder andere verantwoordelijk is voor minder baardgroei, kaalheid en zelfs borstvorming bij mannen. Het zorgt er bovendien voor dat de hypofyse minder testosteron aanmaakt, wat de klachten alleen maar verergert.
Slechte slapers
Mannen met een dalend testosterongehalte slapen slechter, voelen zich vaker gestrest en belanden soms in een neerwaartse spiraal. Nog erger: vaak worden deze klachten verward met een depressie, waardoor mannen soms onterecht antidepressiva krijgen voorgeschreven. Deze medicatie kan de situatie echter verergeren, zeker op seksueel vlak.
Een van de mogelijke oplossingen voor mannen die kampen met penopauze, is het gebruik van testosterongel. Neem bijvoorbeeld het verhaal van Michiel, nu 56 jaar. Hij kampte jarenlang met klachten zoals slapeloosheid, geen zin in seks en haarverlies. Zijn huwelijk liep zelfs op de klippen, totdat hij via de huisarts op het spoor kwam van testosterontherapie. Sinds hij de testosterongel gebruikt, voelt hij zich energieker, slaapt hij beter en is zijn libido weer op peil.
Op vrouwen gaan lijken
Experten merken op dat mannen tijdens de penopauze meer op vrouwen kunnen gaan lijken, zowel fysiek als mentaal. Het vetpercentage stijgt, terwijl het libido en de potentie juist dalen. Dit proces zorgt er ook voor dat de spieren sneller afbreken en de botten zwakker worden. Om dit tegen te gaan wordt een gezonde levensstijl aan, inclusief krachttraining. Een paar intensieve sessies van 45 tot 60 minuten per week kunnen helpen om het testosteronniveau op peil te houden.
Er is echter meer dan alleen beweging nodig. Afvallen, gezond eten en het vermijden van alcohol spelen allemaal een cruciale rol in het in stand houden van een gezond testosterongehalte. Voor mannen die ondanks een gezonde levensstijl nog steeds kampen met klachten, kan testosterontherapie een uitkomst bieden. Testosterongels en injecties zijn bewezen effectief en kunnen een aanzienlijke verbetering van de levenskwaliteit betekenen.
Midlifecrisis
Naast de fysieke klachten gaat de penopauze vaak hand in hand met de beruchte midlifecrisis. Mannen proberen het dalende testosteron te compenseren met een dopamine-boost: van sportwagens tot avontuurtjes met jongere vrouwen. Volgens Moorman is het belangrijk dat koppels elkaar in deze periode beter begrijpen, zeker wat betreft de effecten van hormonen. Een open dialoog over de fysieke veranderingen kan de relatie aanzienlijk versterken.
Wat kun je doen als je als man merkt dat je testosteronpeil daalt?
Begin met veranderingen in je levensstijl. Alcohol, suiker en ongezonde vetten moeten het eerste plaatsmaken. Beweging is een krachtige stimulans voor de testosteronproductie, en zelfs een klein gewichtsverlies van vijf tot tien procent kan al een groot verschil maken. Een actief seksleven helpt ook, net als een goede nachtrust, aangezien testosteron tijdens de slaap piekt.
Tot slot: krachttraining is een van de beste manieren om je testosteron op een natuurlijke manier op te krikken. Zware spieren houden je testosteron hoog en zorgen ervoor dat minder van dit hormoon in oestrogeen wordt omgezet. Dus mannen, een paar keer per week de fitnes in, het hoeft echt niet langer dan een uur te duren.
Voor partners geldt: blijf praten, wees begripvol en maak vooral ruimte voor humor. Het kan veel leed verzachten.
