Al wie ‘anders’ is, heeft niet het recht om verder te leven.
Een verbijsterende film die op filmfestivals meerdere onderscheidingen kreeg, waaronder publieksprijzen op Hot Docs en de Berlinale.
In het kort komt het hier op neer: in de Russische deelrepubliek Tsjetsjenië is de leiding al jaren in handen van Ramzan Kadyrov. Kadyrov is, we drukken ons zachtjes uit – een man met een krankzinnige mening. In een interview met een buitenlandse journalist giechelt hij als de vervolging van homo’s in zijn land wordt aangestipt. ‘Zulke mensen’, zegt Kadyrov, ‘hebben wij hier niet.’
Onder Kadyrovs leiding worden homo’s en lesbiennes opgejaagd, gemarteld en overgeleverd aan hun vrienden en familie, die vervolgens ‘het advies krijgen ze te vermoorden’. Wie niet aan de heteronormen voldoet, moet onderduiken.
‘Welcome to Chechnya’ volgt een groep LGBTIQ-activisten die homo’s en lesbiennes het land uit smokkelt, in een haast militaire operatie. Beelden van de reddingsacties worden soms kort onderbroken door internetfilmpjes van martelingen, zoals een verkrachting of een fragment waarin een man in het donker versuft op straat ligt en een ander aanstalten maakt een rotsblok op hem te laten vallen. Het beeld springt bijtijds op zwart, waardoor je niet veel ziet, maar toch ook alles.
Toch krijg je zo nu en dan gruwelijke scènes voorgeschoteld: in het safe house snijdt een van de jongens zijn pols door. De camera zoomt in op de wond, op het provisorisch aangelegde verbandje, op de paniek bij de activisten. Diepe, onvoorstelbare ellende. Gek hoe dat werkt: pas als je ziet hoe een van de andere jongens onhandig bloed van de buik veegt en daarna heel kort door wanhoop overmand lijkt, gebeurt het. Even krijgt je voorstellingsvermogen vat op de gebeurtenissen, en denk je een flard te kunnen meevoelen van wat je ziet. Dit is echt, denk je. Deze persoon is echt. De paniek is echt. Dit bestáát. Het is een beangstigende ervaring.
CANVAS / 28 februari, om 21:50 – 23:35 : ‘Welcome to Chechnya’
