Politieke relatietherapie voor een wankelende bromance.
De formatiegesprekken leken muurvast te zitten. Conner Rousseau (Vooruit) had zich samen met zijn Vlaamse socialisten wekenlang afgekeerd van de onderhandelingstafel. Maar plots, als een duvel uit een doosje, was hij terug. Formateur Bart De Wever (N-VA) had kennelijk een paar troeven uit zijn hoed getoverd om de jonge socialist weer warm te maken voor het zogenaamde ‘Arizona’-project. Wat dat precies inhield, bleef lange tijd mysterieus. Tot nu.’Het Laatste Nieuws’ bemachtigde de cruciale nota waarmee Rousseau overtuigd werd. De inhoud is een cocktail van politieke toegevingen en strategische vaagheid.
Het mysterie van de supernota
Halverwege november hing de formatie aan een zijden draadje. Rousseau en co. vonden De Wevers hervormingsvoorstellen simpelweg “onevenwichtig”. De Wever reageerde meteen, veegde zijn eerdere supernota’s van tafel en schreef een nieuwe, minder concrete tekst. “Algemene principes in plaats van harde maatregelen,” klinkt het in de wandelgangen. En dat bleek een meesterzet: de nieuwe nota liet meer ruimte voor interpretatie en gaf alle partijen iets om in te slikken, zonder dat iemand echt stikte.
De kracht van woorden: rijkentaks zonder naam
De meest opvallende passage in de nota? De passage over de beruchte rijkentaks. Of beter: het ontbreken van dat woord. Geen “meerwaardebelasting”, geen “Coucketaks”, geen duidelijke labels die MR in een Franse colère zouden doen schieten. In plaats daarvan koos De Wever voor een wollige formulering: “De sterkste schouders dragen proportioneel bij.” Iedereen leest wat hij wil.
- Vooruit ziet mogelijkheden voor een vermogensbijdrage die tot 2,5 miljard euro kan opleveren.
- MR ruikt ruimte om diezelfde bijdrage tot een absoluut minimum te beperken.
De Wever manoeuvreerde handig tussen die tegenstrijdige belangen en gaf alle partijen een cijfer om mee te spelen. Een subtiele maar cruciale verdeling in de begrotingsplannen: van de 22 miljard euro die moet worden gevonden, komt het leeuwendeel (14,7 miljard) uit hervormingen. Slechts 7,3 miljard moet via ‘discretionaire maatregelen’ komen, waaronder belastingen.
Het minimumloon als zoethouder
Vooruit kreeg nog een andere lekkernij: een duidelijke belofte over het minimumloon. Tegen 2028 stijgt dat met 70 euro bruto, verdeeld over twee stappen. Daarnaast kwam er expliciete aandacht voor de laagste lonen, die in relatieve termen het meeste moeten winnen. Voor Rousseau een symbolisch succes om aan zijn achterban te verkopen.
Geen taxcut voor Bouchez, maar ook geen btw-harmonisatie
MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez zal zich ongetwijfeld in zijn koffie verslikt hebben bij het lezen van de nota. Zijn geliefde “taxcut” schittert namelijk door afwezigheid. In ruil daarvoor gaf De Wever een expliciete garantie dat de belastingdruk niet verhoogd wordt. Ook een btw-harmonisatie, die oorspronkelijk op tafel lag, verdween uit de tekst.
‘Beperkt beleid’: de socialistische droom van budgetdiscipline
Rousseau hamerde er al weken op: Arizona moet een “budgetregering” worden. Minder fratsen, meer focus op saneren. En De Wever heeft geluisterd. In de nota staat letterlijk dat nieuw beleid “beperkt blijft tot het strikt noodzakelijke”. Zelfs extra investeringen in defensie, een bijna religieuze eis van de andere partijen, worden grotendeels gefinancierd via een apart Defensiefonds, los van de klassieke begroting.
Een slappe koord of een meesterlijke dans?
De nota die Bart De Wever presenteerde, leest als een politiek evenwichtsoefening. Een beetje voor elk wat wils, maar zonder iemand écht tevreden te stellen. Conner Rousseau werd over de streep getrokken, Bouchez lijkt voorlopig een en ander in te slikken, en de andere partijen kunnen het document lezen zoals het hen uitkomt.
Niets is zeker
Zondag volgt de eerste grote clash tussen de vijf partijvoorzitters. Dan zal blijken of De Wevers “politiek compromis” overeind blijft of als een kaartenhuisje in elkaar stort. Je kan water bij de wijn doe, maar het moet wel wijn blijven natuurlijk en geen azijn.
