Ah, elektrische auto’s. Ze zijn stil, zuinig (als de laadpaal thuis aangesloten is op je zonnepanelen toch) en vooral goed voor het milieu. Toch? Nou ja, over dat laatste valt te discussiëren. Vooral als je kijkt naar hoe die magische batterijen in elkaar worden geknutseld. Want, spoiler alert: dat proces is ongeveer zo efficiënt als een dronken pizzabakker.
Accu’s bouwen: een smerige business
Om een EV-batterij te maken, moet je graven naar een cocktail van nikkel, kobalt, lithium en mangaan. Geen gezellige picknick voor Moeder Natuur, maar ach, alles beter dan nog een rondje rijden op dinosap, nietwaar? Althans, dat hopen we. Maar zelfs nadat die zeldzame mineralen uit de aarde zijn geknipt, wordt het er niet veel schoner op.
Volgens het Financieel Dagblad is ongeveer een derde van de gloednieuwe batterijen in Europa rijp voor de vuilbak voordat ze überhaupt een auto zien. En dan hebben we het nog niet eens over de beginnende batterijfabrieken, waar soms tot 90% van de productie letterlijk misgaat. 90%! Dat zijn cijfers waar zelfs de De Lijn van schrikt.
Hoezo mislukken batterijen?
Het maken van een batterij is geen simpele hobby. Het proces kent zo’n twintig stappen, en als je ergens een millimetertje uit de pas loopt, is het meteen klaar. Vooral als fabrieken plots op hoge snelheid willen draaien, gaat het vaak mis. Neem Northvolt uit Zweden. Die moesten van BMW ooit voor miljarden euro’s batterijen bouwen, maar het bedrijf liep zo hopeloos achter dat BMW zijn bestelling weer introk. Bye bye, Zweedse droom.
Recycling? Eh...
En dan de afgekeurde batterijen. Wat gebeurt daarmee? In Europa hebben we één grote recyclingfabriek. Één. In Rotterdam. En laten we zeggen dat die het tempo niet bepaald aankan. Zo verwerkt het bedrijf per jaar batterijen van 20.000 EV’s, wat klinkt als veel, maar niet is als je bedenkt hoeveel auto’s jaarlijks de weg op gaan.
Het grootste deel van de mislukte batterijen wordt daarom naar het buitenland verscheept. Op zich prima, maar de EU wil liever dat we onze eigen grondstoffen houden om minder afhankelijk te zijn van import. Het voelt een beetje alsof je je recyclagegewoontes afkoopt door lege batterijen naar China te sturen.
Autofabrikanten: lekker vaag
En wat zeggen de grote spelers hierover? Volvo en Volkswagen geven niet veel prijs. Volvo noemt het een ‘belangrijk vraagstuk’ en Volkswagen beweert dat ze mislukte batterijen altijd meteen recycleren. Hoe? Geen idee. Waar? Ook geen idee.
Europa blijft achter
De Nederlandse fabrikant LeydenJar gelooft niet dat we binnenkort beter worden dan Amerika en Azië op het gebied van batterijproductie. CEOf Ad de Bekker heeft een simpele boodschap: “Als autofabrikanten nu eens niet hun bestellingen zouden intrekken, zouden we al een stuk verder zijn.” Oftewel: het probleem begint bij de top.
De elektrische droom heeft nog werk nodig
Dus, terwijl EV’s worden verkocht als de heilige graal van duurzaamheid, hebben we nog een lange weg te gaan voordat de batterijproductie echt schoon, efficiënt en betrouwbaar wordt. Tot die tijd mogen we hopen dat autofabrikanten, recyclebedrijven en batterijfabrieken hun zaakjes op orde krijgen. Want als het zo doorgaat, zal de term ‘milieuvriendelijk’ vooral blijven steken in marketingpraatjes.
