Koningin Elisabeth schrijft in haar dagboek dat ze een communiste is. Ze houdt erg veel van dictator Stalin. Merkwaardig is dat ze die vaststelling al in 1942 doet.
Dat is veel vroeger dan de historici eerder aannamen. Het moet een vreemd schouwspel zijn in Laken: een moeder die communistisch is en een zoon die neigt naar het fascisme. Les extrêmes se touchent.
De Russen hebben vanaf het einde van de Tweede Wereldoorlog natuurlijk een bijzondere aandacht voor het Belgisch koningshuis. Congo is een belangrijk punt van belangstelling. Koningin Elisabeth krijgt in de jaren vijftig ook les van een Rus. Hij is een spion.
Argenteuil
Leopold en Lilian trekken zich in 1960 terug in Argenteuil. Tussen de vele personeelsleden bevindt er zich een dame die voor de Russische geheime dienst werkt.
En dan is er de relatie die Leopold heeft met de française Jacqueline Lefèvre, ook gekend onder de naam Jacqueline Grigaut-Lefèvre. De jonge vrouw is veel jonger dan de koning die dan al een zestiger is. Ze werd enkele jaren voor het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog in Caen geboren. Haar jonge jaren brengt ze door in Hermanville, aan de Normandische kust. Ze is de jongste van 7 kinderen. Bij de landing van Normandië worden zowel de vakantievilla als de woning in Caen verwoest. Bovendien is haar vader jong gestorven. Ze vertelt dat haar moeder radeloos de waardeloze woningen en gronden te probeert verkopen. Tevergeefs. Wellicht is haar communisme toen ontstaan.
Roger Frey
Op het einde van de jaren vijftig brengt de latere Franse minister van Binnenlandse Zaken, Roger Frey, de Belgische ambassade in Parijs op de hoogte van het feit dat de koning een verhouding heeft met een communistische spionne die hem inlichtingen probeert te ontfutselen in verband met Congo.
Vooral koning Boudewijn zit in de jaren vijftig en de eerste helft van de jaren zestig met de handen in het haar over het gedrag van zijn grootmoeder, de rode koningin Elisabeth.
Boudewijn is een communistenvreter en in de pers wordt de koning afgerekend op de reizen van de koningin naar Rusland en China.
Morelli
Historica Anne Morelli in Eos: ‘De communisten, die in het veralgemeend anti-Sovjetklimaat alleen staan, proberen uit hun isolement te breken door een netwerk van sympathisanten uit te bouwen. De Vriendschapsvereniging België-Sovjetunie moet ook buiten de rangen van de Belgische Communistische Partij leden werven. Met dat doel voor ogen ontplooit ze een waaier van culturele activiteiten, van concerten, theatervoorstellingen, lezingen tot reizen. Al snel krijgt het initiatief navolging van andere volksdemocratieën. Zo zien de Belgisch-Poolse Vriendenkrijg en de Vereniging België-China het licht.’
‘Onmiddellijk na de oprichting van de Vriendschapsvereniging België-Sovjet-Unie werd koningin Elisabeth tot erelid verkozen. In die hoedanigheid woonde ze galabijeenkomsten en festivals van Sovjetfilms bij, allesbehalve neutrale activiteiten tegen de achtergrond van de Koude Oorlog. Tevens neemt ze het meterschap op van een internationaal schaaktoernooi voor studenten waaraan uiteraard een aanzienlijk aantal schakers uit de Sovjet-Unie en andere volksdemocratieën deelnemen.
Elisabeth zou volgens de krant France Soir ook de vredesoproep van Stockholm hebben ondertekend, hoewel ze haar twijfels had bij ‘dit communistische maneuver’.
Sabena
Ze poetst ook haar Russisch op, waarvan ze de basisbeginselen had geleerd in Beieren, met Dimitri Goldé, een Russische ingenieur in dienst van Sabena.
In 1954 zit ze een ontmoeting tussen schrijvers van de twee blokken voor, waaronder Carlo Levi, Vercors, Bertold Brecht, Elsa Triolet en Jean-Paul Sartre. De Oostblokauteurs zijn onder bescherming van de koningin uitgenodigd. Na de bijeenkomsten in Knokke-Het Zoute worden ze op het kasteel van Stuivenberg ontvangen.’
Het hek was pas echt van de dam toen ze besloot koers te zetten naar Peking. Morelli: ‘Volgens (het tijdschrift) Pan viel de Belgische premier haast letterlijk van zijn stoel, maar de koningin liet zich door niets of niemand tegenhouden. België en China onderhielden geen diplomatieke relaties. De koningin en haar kleine delegatie trokken dus als ware pioniers naar het volstrekt geïsoleerde land dat de Volksrepubliek was. De koningin had op de terugreis uit China een perstekst geschreven met een pleidooi voor de erkenning van de Volksrepubliek. In Laken, waar men de bui voelde hangen, werd een noodplan gesmeed. Onmiddellijk na haar landing in Zaventem, werd de bejaarde koningin in ware commandostijl in een limousine geduwd en afgevoerd, zonder dat ze kans kreeg de verzamelde pers toe te spreken.
SS
Het zondagsblad Phare-dimanche zou de militaire precisie van de operatie vergelijken met de bevrijding van Mussolini door de Duitse SS in september 1943.
De koningin was woedend. Nog dezelfde avond ontbood ze de pers in Stuivenberg. Met een rode kokarde in het knoopsgat, poserend voor een in een zilveren lijst gevat portret van Mao Zedong, verscheen ze op de televisie.’
‘Aldus bracht ze de door haar familie en voltallige regering gevreesde boodschap: “Ik wens dat het land zou verenigd worden onder de leiding van de Volksrepubliek China”. Verder pleitte ze voor een toenadering tussen België en China, en sprak ze haar bewondering uit voor “de wijsheid van de Chinese leiders, inzonderheid Mao Zedong”.
Het is niet overdreven te stellen dat Boudewijn ook een zucht van verlichting sloeg toen Elisabeth in 1965 (eindelijk) stierf.
Dagboek
De rode koningin Elisabeth hield een dagboek bij. Elke dag schreef ze enkele zinnetjes in een agenda. Deze unieke documenten worden vandaag bijgehouden door Marie Gabrielle, een dochter van de meikoningin Marie José.
Elisabeth had geen al te hoge dunk van haar kleinzoon Boudewijn. Voor het eerst kunnen we dit ook hardmaken. Zo schrijft ze in het begin van de jaren vijftig dit:
Baudouin? "Comment fera-t-il son métier de Roi ? Un jour, il cassera tout avec son esprit étroit et trop calotin…" (Boudewijn? Hoe zal hij zijn ambt als koning kunnen uitoefenen? Op een dag zal hij alles kapot maken door zijn enggeestigheid en zijn te katholiek gedrag…)
Uiterst links
De rode koningin heeft natuurlijk sympathie voor alles wat uiterst links of vrijzinnig is. Maar dit is wel een heel scherpe analyse van haar kleinzoon. Niet alleen verwijt ze hem een ‘kaloot’ (extreme katholiek) te zijn maar ze vindt hem ook enggeestig. En bovendien vermoedt ze in de jaren vijftig al dat Boudewijn op een dag in de problemen zal komen door die opstelling. Het wijst op een bijzonder scherp inzicht van Elisabeth.
De voorspelling van Elisabeth komt ook uit. In 1990 weigert Boudewijn immers de abortuswet te ondertekenen. Daarmee zet hij de eenheid van het land op het spel. Volgens auteur Emmanuel Gerard doorbreekt de vorst daarmee een taboe. Hij wordt een ‘besproken en omstreden’ figuur. Sommige journalisten beseffen dan pas dat Boudewijn ook een politiek figuur is. Onderzoekster Helena Buckinx verdeelt het regnum van Boudewijn zonder aarzelen in twee periodes: de lange ‘pre-abortusperiode’ en de korte ‘post-abortusperiode’.
Boudewijn is ook veel koppiger en eigenzinniger dan wordt aangenomen. In zijn dagboek schrijft Boudewijn dat hij afgezet is: ‘Ik zit alleen in het schip, met mijn geweten en met God.’ Boudewijn is bereid om af te treden. Zijn geweten is belangrijker. Boudewijn toont zich hiermee een katholieke fundamentalist. ‘Bij deze affaire gaat het om een godsdienstige overtuiging’, besluit auteur Patrick Roegiers.
Foto: Wikipedia
