“Individuen maken een lappendeken van verschillende aspecten uit verschillende ideologieën, maar evengoed uit complottheorieën en desinformatie.”
Het OCAD is het Coördinatieorgaan voor de Dreigingsanalyse. Het houdt in de gaten of – en door wie – ons land bedreigd wordt door individuen of groeperingen. Dat gaat van terrorisme tot extremisme en problematische radicalisering. Het OCAD hanteert een soort van barometer op een schaal van 4. Het zogenaamde dreigingsniveau. Op dit moment staat die op dreigingsniveau 2. Herinner je dat die na de aanslagen in Brussel op vier stond en je - op aanraden daarvan - overal in ons land gewapende soldaten tegenkwam in de straten. Zes jaar lang, tussen 2015 en 2021.
Het OCAD heeft bovendien een lijst waarop namen en informatie over potentieel gevaarlijke individuen of groeperingen staan. Vorig jaar zijn 80 nieuwe extremisten en terroristen op die lijst beland, een 90-tal personen werd geschrapt. In 2022 hadden 215 dreigingsmeldingen in België te maken met terrorisme of extremisme. "De belangrijkste doelwitten waren specifieke personen, politie, politieke autoriteiten, openbare gebouwen, het publiek in het algemeen en bepaalde gemeenschappen", staat in hun jaarrapport.
Van de extremisten en terroristen op de lijst, is 87 procent terug te brengen tot het jihadisme, extreme islamieten die oproepen tot het voeren van een "heilige oorlog" tegen "ongelovigen". Iets minder dan 10 procent heeft banden met het rechts-extremisme. De bedreiging door links-extremisten blijft beperkt tot 2 procent. De overige 2 procent gaat over mensen met anti-establishmentgevoelens, die zich afkeren tegen het systeem. Vier op de vijf van de personen op de lijst zijn mannen.
"Het radicaliseringsproces is een heel individueel en complex gegeven", lezen we in het jaarrapport. En dan volgt er een opmerkelijke redenering. We citeren: “Mensen komen zo meer en meer in een ideologische bubbel terecht. Op die manier krijgen ze enkel nog die informatie of propaganda die hun wereldvisie bevestigt. De coronapandemie was een versterkende factor voor dit fenomeen. Tijdens de pandemie maakten bepaalde extremistische groepen of individuen dankbaar gebruik van frustraties en angsten ten aanzien van het virus en de maatregelen van de overheid. Zo droegen ze bij tot een grotere polarisering. Ook nadat de grootste emotie rond het virus ging liggen, zijn desinformatie en een afkalvend vertrouwen in de overheid gebleven. Daarnaast zijn ook nationale en internationale politieke ontwikkelingen dankbare onderwerpen om verdere verdeeldheid te zaaien."
