Het kan verkeren, stelde Bredero. Tot begin oktober was de coronasituatie in België onder controle. De epidemie kabbelde een beetje verder. Niets om ons zorgen over te maken. Zelfs in de televisiestudio durfden experts tot een week geleden die geruststellende boodschap verkondigen terwijl er op de achtergrond al een exponentiële stijging van de besmettingen speelde.
In Vlaanderen kon er zelfs even van de nieuwe vrijheid geproefd worden. Cynisch genoeg begon toen al die exponentiële stijging. Is er een correlatie of zelfs causaal verband tussen beide elementen? Niemand die het weet. Waarom stegen die besmettingen en hospitalisaties exponentieel vanaf begin oktober? Dat is een vraag die ik na bijna 2 jaar coronacrisis graag beantwoord zou zien. En met mij vele burgers die zich lieten prikken met de vage belofte dat ze daarmee een einde zouden stellen aan alle ellende.
Over geen enkel ander onderwerp is de laatste twee jaar meer gepubliceerd dan corona. Meer dan een miljoen artikels ondertussen over Covid-19. Het lijkt erop alsof elke wetenschapper wel iets geschreven heeft over het onderwerp. Veel medische of generalistische tijdschriften zoals The Lancet, BMJ, NEJM, Nature of Science hebben zelfs een aparte tab voor Covid-19. De artikels zijn ook volledig te lezen. Paradoxaal genoeg weten we vandaag amper iets. We kunnen zelfs die exponentiële stijging sinds begin oktober in België niet verklaren.
Zijn het de kinderen op school zoals sommigen ongefundeerd beweren? Waarom dan pas sinds oktober? Zijn het de vermaledijde studenten? De feestende oudjes? De vervloekte voetbalsupporters?
In een zin: we weten het niet. Dat is frustrerend. Het zou ook een lesje in bescheidenheid moeten zijn voor de talrijke televisievirologen, politici en statistici die pleiten voor onbewezen maatregelen zoals het maskeren van jonge kinderen, het geven van boosters aan de volledige bevolking of het prikken van zeer jonge kinderen. We weten het niet.
Het zou best kunnen dat de epidemie een chaotisch systeem is en dus zeer gevoelig is voor beginvoorwaarden. Bij het brede publiek is die chaostheorie beter bekend door het vlindereffect (Butterfly effect). Dat is de sterke gevoeligheid van systemen voor verschillen in beginvoorwaarden. Bij niet-lineaire systemen met een grote gevoeligheid kan de afwijking met elke stap exponentieel toenemen. De term wordt gebruikt om een aantal chaotische fenomenen te omschrijven. Het vlindereffect speelt dan ook een belangrijke rol binnen de chaostheorie. Het zou dus kunnen dat er begin oktober een coronavlinder was die het systeem verstoord heeft waardoor de stijging begon.
Naar iemand die rationeel en wetenschappelijk kan uitleggen hoe die exponentiële stijging sinds begin oktober ontstaan is, willen we best luisteren. Spijtig genoeg zijn we die tot vandaag nog steeds niet tegengekomen.
