Vraag van een goede vriend: welke boeken neem ik mee op vakantie? Een boek zeker al: 'Nader tot de ontreddering' van Houellebecq, zeker aangezien deze vriend vanuit het zwembad nu zicht heeft op de oprukkende bosbranden. Dat zal hem leren: nergens beter dan thuis.
Michel Houellebecq: “De wereld bestaat uit lijden omdat ze in essentie vrij is. Het lijden is het noodzakelijke gevolg van de vrije ruimte tussen de delen van het systeem. Dat moet u weten en zeggen.”
“Als u er niet in slaagt uw lijden te articuleren in een duidelijke structuur, dan bent u de lul. Het lijden vreet u dan op met huid en haar, van binnenuit, voordat u de tijd hebt gehad om ook maar iets te schrijven. Structuur is de enige manier om aan zelfmoord te ontkomen. En zelfmoord lost niets op. Stelt u zich eens voor dat Baudelaire op zijn vierentwintigste in zijn zelfmoordpoging zou zijn geslaagd.”
“Laat niets na wat u ook maar een klein beetje evenwicht kan verschaffen. Geluk is hoe dan ook niet voor u weggelegd; dat staat vast, en al heel lang. Maar als u een van de schijnbeelden ervan te pakken kunt krijgen, doe dat dan. Zonder aarzelen. Het is hoe dan ook maar tijdelijk.”
Het beschouwende werk van Houellebecq is onmisbaar voor wie iets van de schrijver en zijn brisante romans wil begrijpen. In 2004 stelde Martin de Haan, Houellebecqs vaste vertaler, onder de titel De koude revolutie. Confrontaties en bespiegelingen een vuistdikke bundel samen waarin voor het eerst al zijn essays in één band werden verzameld. In het Frans bestond een dergelijke bundel niet, de schrijver had de losse stukken ook nooit goed bewaard, en in 2009 fungeerde De koude revolutie dus als inspiratiebron voor de eerste uitgebreide Franse bundeling.
Ruim tien jaar later, in 2020, bracht Houellebecq daarvan een fors uitgebreide nieuwe editie uit die hijzelf als definitief beschouwt: een goede aanleiding om ook de Nederlandse bundel bij te werken. Nader tot de ontreddering. De koude revolutie 2022 bevat 16 nieuwe teksten, inclusief een pleidooi tegen euthanasie dat niet in de Franse bundel staat. Ook zijn eerder los verschenen tekst over Schopenhauer is opgenomen. De teksten in dit boek vormen het denkkader van een explosief oeuvre.
