En hij is niet de enige met een symbolische afwezigheid als statement tegen het Vaticaan.
Het pausbezoek in België brengt niet alleen spirituele spanning met zich mee, maar ook politiek geknetter. Wanneer paus Franciscus straks een bezoek brengt aan de KU Leuven, zullen enkele opvallende stoelen leeg blijven. Onder andere CD&V-voorzitter Sammy Mahdi laat zijn uitnodiging bewust liggen. En hij is niet de enige.
Wanneer de paus neerstrijkt op Belgische bodem, verwacht je dat de religieuze en politieke elite elkaar verdringt om in zijn nabijheid te mogen vertoeven. Toch kiest CD&V-voorzitter Sammy Mahdi voor een opvallend statement. Waar andere prominenten zonder verpinken aanschuiven, houdt hij bewust de boot af. Hij weigerde de uitnodiging van de KU Leuven om de paus in de prestigieuze promotiezaal te ontmoeten. Ook N-VA-voorzitter Bart De Wever zegt beleefd 'neen' tegen de gelegenheid, zij het met een andere reden: tijdgebrek door zijn rol in de Vlaamse regeringsvorming. Bij Mahdi speelt er meer. Veel meer.
Teleurgesteld in het Vaticaan
Mahdi is allesbehalve een man zonder geloof. Als zoon van een Irakese vader en Vlaamse moeder groeide hij op in een gezin waarin religie een belangrijke rol speelde. Zijn katholieke roots draagt hij nog steeds in zijn hart, maar zijn verstand weigert om oogkleppen op te zetten voor de fouten die de Kerk door de jaren heen heeft gemaakt. En dat laat hij nu zien door de paus letterlijk links te laten liggen.
“Ik ben enorm teleurgesteld in hoe het Vaticaan is omgegaan met de misbruikschandalen,” aldus de CD&V-voorzitter in ‘Het Nieuwsblad’. Hij spreekt hiermee een gevoel aan dat bij vele katholieken leeft: een diepe ontgoocheling over hoe de kerkelijke top decennialang heeft geprobeerd om misbruik in de doofpot te stoppen. Dat Mahdi, als leider van een partij met diepgewortelde katholieke wortels, zo'n publieke afwijzing maakt, is niet zomaar een fait divers. Het is een signaal.
“Het Vaticaan moet mee evolueren met de hedendaagse samenleving, anders dreigen onze katholieke wortels betekenis te verliezen in de 21ste eeuw,” vult hij aan. Het is een boodschap die snijdt, vooral omdat hij ook verder kijkt dan enkel de misbruikproblematiek. De weigering van het Vaticaan om holebirechten te erkennen en het vasthouden aan het celibaat, zijn twee andere wrevelpunten voor de CD&V-voorman. Mahdi lijkt hiermee niet alleen af te rekenen met de kerk, maar ook met een partijverleden dat misschien iets te blindelings achter de katholieke waarden bleef aanlopen.
Leuven zonder pauskoorts
Sammy Mahdi is echter niet de enige die zijn kat stuurt naar de Leuvense ontmoeting. Bart De Wever, die op dit moment volop in de Vlaamse regeringsonderhandelingen verwikkeld is, zegt simpelweg geen tijd te hebben. De stad Leuven zelf lijkt ook weinig last te hebben van pauskoorts. De traditionele verwachtingen van een jubelende menigte lijken vooralsnog te ontbreken. Sterker nog, de Leuvense horeca lijkt eerder geïrriteerd dan enthousiast over de komst van de paus. De terrassen moeten weg en straten worden afgesloten, wat voor velen eerder een financiële strop betekent dan een kans om te profiteren van het pauselijk bezoek.
Politieke en morele afwezigheden
Naast Mahdi en De Wever zijn er nog opvallende afwezigen. Zo laat ook Groen-schepen Lies Corneillie verstek gaan. Op sociale media haalde ze hard uit naar zowel de kerk als de universiteit. Ze beschuldigt hen ervan kansen te missen om te spreken over onderwerpen als seksueel misbruik, de rechten van de LGBTQIA+-gemeenschap en de genocide in Gaza. “De kerk moet niet zwijgen over onrecht, maar zich uitspreken,” klonk het scherp.
En ze is niet de enige die de paus liever op een afstand houdt. Ook Raymonda Verdyck, voorzitter van deMens.nu, liet weten dat haar organisatie de uitnodiging beleefd heeft geweigerd. Ze stelt dat het bezoek van de paus haaks staat op de scheiding van kerk en staat, en bekritiseert zijn uitspraken over gevoelige ethische kwesties zoals abortus en euthanasie. “Het recht op abortus en euthanasie blijft hij koppelen aan een bredere wegwerpcultuur, en dat is onrespectvol,” aldus Verdyck. Haar kritiek weerspiegelt een bredere onvrede over de conservatieve standpunten die de paus blijft innemen, ondanks zijn progressieve imago op andere vlakken.
Symboliek als protest
Het valt niet te ontkennen dat het pausbezoek zijn schaduw vooruit werpt. Terwijl de KU Leuven zich klaarmaakt om de kerkvorst te ontvangen, wapperen er op verschillende faculteiten regenboogvlaggen in plaats van welkomstbanieren. Vooral de faculteit theologie lijkt zich bewust van de kritische taak die voor haar ligt: “Theologie is geen buikspreker van de kerk,” klinkt het er. “Onze taak is om de negatieve uitwassen van religie te bestrijden.”
Het ontbreken van een warme ontvangst
Al met al lijkt de paus zijn Belgische tour te voltooien zonder al te veel tegenstand, maar ook zonder de uitzinnige vreugde die je zou verwachten bij een dergelijk hoog bezoek. Terwijl Jan Jambon en Annelies Verlinden wel netjes in de rij staan voor een ontmoeting met Franciscus, zullen de afwezigen niet ongezien blijven. Hun stoel mag dan wel leeg blijven, de symboliek ervan vult de ruimte als een ongemakkelijke stilte.
(Foto: Dirk Waem/Pool /Photo News)
