Goede voornemens, of slechte gewoonten?
De feestdagen komen eraan. Voor velen een moment waarop ze zich nog een keer laten gaan. Die kalkoen komt maar één keer in het jaar copieus op tafel En dus verschijnt een dieet op menig lijstje van goede voornemens voor 2025. We willen allemaal wel – ook zonder de feesten – een paar kilo’s kwijt en er zo weinig mogelijk voor moeten doen. Daarom is intermitting vasten voor velen de heilige graal. Een dieet waarmee je niet alleen overtollige kilo’s kwijtraakt, maar ook nog eens je metabolisme een boost geeft. Intermitting vasten hanteert het 18:6-schema waarbij je slechts zes uur per dag mag eten. Maar nu blijkt dat het niet alleen je taille kan doen slinken—ook je haardos zou er minder weelderig door kunnen worden.
Onderzoekers van de Westlake Universiteit in China komen met verontrustend nieuws: intermitting vasten kan stamcellen aantasten die verantwoordelijk zijn voor haargroei. Vrij vertaald: je riskeert langzamere haargroei, dunnere haren, en in extreme gevallen zelfs kale plekken.
Haar groeit niet op de spaarstand
Wanneer je lichaam in een vastenstaat verkeert, schakelt het over naar een soort energiebesparingsmodus. Brandstof is immers schaars, dus je lijf gaat focussen op wat écht essentieel is: vitale organen en basisfuncties. Haargroei staat niet op de prioriteitenlijst van een hongerig lichaam.
“Hoewel intermitting vasten veel gezondheidsvoordelen kan hebben, zijn er ook onbedoelde bijwerkingen,” waarschuwt dr. Bing Zhang, de wetenschapper achter het onderzoek. “Haargroei is daar mogelijk een van.”
Van kale muizen naar vertraagde haargroei bij mensen
Om hun theorie te testen, begonnen Zhang en zijn team te experimenteren op muizen. De dieren werden in drie groepen verdeeld: de eerste groep mocht eten wanneer ze wilden, de tweede groep volgde een vastenschema – waarbij ze slechts acht uur per dag mochten eten - en de derde groep kreeg alleen om de dag voedsel.
Het resultaat was opmerkelijk: bij de muizen met een normaal eetpatroon groeide het geschoren haar binnen dertig dagen terug. De vastende muizen daarentegen hadden na honderd dagen nog altijd kale plekken.
Vervolgens voerden de onderzoekers een kleinschalig experiment uit met 49 jonge volwassenen. Bij hen werd een klein stukje van de hoofdhuid geschoren om haargroei te meten. En jawel, de groep die een 18:6-vastendieet volgde, liet een haargroei zien die maar liefst 18 procent trager was dan die van de deelnemers met een normaal eetpatroon. Bovendien waren de nieuwe haren dunner en korter.
Het gevaar van uitgehongerde haarcellen
De sleutel tot het mysterie lijkt te liggen in de haarfollikelstamcellen. Deze cellen – die verantwoordelijk voor de productie van nieuwe haren - zijn afhankelijk van glucose als brandstof. Tijdens een vastenperiode raakt de glucosevoorraad echter uitgeput, waardoor de cellen gedwongen worden over te schakelen op vrije vetzuren als energiebron.
Het klinkt misschien allemaal onschuldig, maar het gebruik van vetzuren leidt tot oxidatieve stress, een schadelijk proces dat de stamcellen beschadigt. Hierdoor sterven meer cellen af via apoptose – een soort zelfvernietigingsmechanisme van het lichaam – wat leidt tot tragere haargroei en structurele schade aan het haar.
“Deze bevindingen onthullen een nieuw mechanisme waarmee het lichaam reageert op voedseltekorten,” legt Zhang uit. “Haarfollikels zijn bijzonder gevoelig voor veranderingen in de energietoevoer.”
Moet je je dieet laten voor wat het is?
Moeten we massaal stoppen met intermitting vasten uit angst voor kale plekken? Niet noodzakelijk, zeggen experts. Het onderzoek benadrukt vooral dat vasten niet zonder gevolgen is, en dat de effecten op de lange termijn nog verder onderzocht moeten worden.
“Intermitting vasten zou veel voordelen hebben, zoals gewichtsverlies, verbeterde bloedsuikerspiegel en mogelijk een langer leven,” aldus Zhang. “Maar het is belangrijk dat mensen zich bewust zijn van de mogelijke bijwerkingen, zoals verminderde haargroei.”
Van strakke lijn naar dunne lokken: een afweging
Intermitting vasten blijft een aantrekkelijke optie voor wie met zijn goede voornemens-lijstje wil afvallen of gezonder wil leven. Het onderzoek van Zhang en zijn team geeft gewoon wat stof tot nadenken, zeg maar. Aan jou om te bepalen of je voor een strakke lijn wil kiezen ten koste van je haardos.
