Een fiscaal plan, werken meer lonen, minder geld voor gezondheidszorg...
Met een stevig begrotingsrapport gaf Europa België woensdag een ‘miniregeerakkoord’ cadeau. Vijf scherpe aanbevelingen prijken erop: verschuif de belastingen, verhoog de tewerkstelling, pak de vergrijzing aan, bespaar op gezondheidszorg en verminder fossiele energie. De vraag is nu hoe de vijf beoogde coalitiepartners – CD&V, N-VA, MR, Vooruit en Les Engagés – zich hierover buigen. Europa legt de lat met vijf duidelijke instructies:
Meer mensen aan het werk krijgen
Belonen voor werk moet lonender worden. N-VA en MR willen een verschil van minstens 500 euro tussen werkenden en niet-werkenden: een opwaartse druk op de laagste lonen. Les Engagés ziet heil in een belastingvrije eerste 1.000 euro per maand plus een 'jobbonus' van 200 euro. CD&V en Vooruit scharen zich achter een belastingvrije som van 13.400 euro per jaar voor werkenden.
Daarnaast kan het indexmechanisme aangepast worden: niet in procenten, maar in centen zoals Steve Stevaert ooit suggereerde. Iedereen een gelijke verhoging van pakweg 50 euro in plaats van 2% voor iedereen. N-VA en MR pleiten voor een ‘netto-index’, zonder belastingen op loonsverhogingen.
Werkloosheidsuitkeringen beperken tot maximaal twee jaar? Ja, zeggen de vijf partijen. Les Engagés gaat zelfs verder: iedereen heeft recht op een baan in de publieke sector voor een minimumloon.
Een fiscaal plan
Belastingdruk verschuiven, weg van arbeid. Vooruit en Les Engagés willen ver gaan: arbeid en vermogen samen belasten tegen 45 à 50%. CD&V mikt op hogere belastingen op huurinkomsten. N-VA denkt aan een taks op meerwaarden uit aandelen en een hogere taks op effectenrekeningen. MR, altijd tegen vermogensbelastingen, lijkt nu bereid om een mix van besparingen en belastingen te accepteren.
Minder geld naar gezondheidszorg
Europa wil de oplopende vergrijzingskosten afremmen. N-VA stelt een carrière van 45 jaar voor een volwaardig pensioen, Vooruit houdt het op 42 jaar. Vandaag is 20 jaar voldoende, maar die lat moet omhoog, vinden ze allemaal. Ook willen ze de hoogste pensioenen afromen.
Besparingen in de gezondheidszorg zijn een heet hangijzer. Europa suggereert kortere ziekenhuisverblijven voor ouderen. N-VA en MR willen de automatische 2%-groei van het zorgbudget verlagen. Les Engagés wil dat percentage juist verhogen naar 3,5%. CD&V en Vooruit zijn tegen besparingen in deze sector.
Omslag van fossiele naar duurzame energie
Europa dringt aan op een snellere transitie naar duurzame energie, met kernenergie als 'duurzaam'. Vier van de vijf partijen willen de jongste kerncentrales twintig jaar langer openhouden. Vooruit pleit voor tien jaar, maar houdt de deur open voor verdere verlenging indien de bevoorradingszekerheid in het gedrang komt.
Overheid moet simpeler en eenvoudiger
Europa vindt België te ingewikkeld. De vijf partijen kunnen elkaar vinden in een 'interne staatshervorming' met efficiëntie als kernwoord. Dit betekent het vereenvoudigen van Brussel, afschaffen van de Senaat en het afslanken van provincies en intercommunales.
De federale regeringsformatie staat voor grote uitdagingen. De coalitiepartners moeten harde keuzes maken om tegemoet te komen aan Europa’s eisen en het land op koers te houden. De komende weken zullen cruciaal zijn voor de toekomst van België.
(Foto: Didier Lebrun/Photo News)
