Er komen lastige jaren aan van besparen en dat gaan we met z'n allen voelen.
België staat samen met zes andere landen in de Europese hoek, gestraft voor haar jarenlange begrotingswanorde. De Europese Commissie eist nu dat we tegen september met een serieus plan komen om onze financiële chaos op te lossen. Dit wordt geen makkelijke klus; bloed, zweet en tranen zijn gegarandeerd.We gaan de besparingen de komende jaren allemaal voelen.
De Europese Commissie trekt aan de noodrem
De regels zijn duidelijk: een begrotingstekort mag niet boven de 3 procent uitkomen en de schuld niet hoger dan 60 procent van het BBP. De afgelopen jaren kneep Europa een oogje dicht vanwege diverse crisissen, maar nu moeten we weer terug in het gareel. En dat betekent dat België, samen met Frankrijk, Italië, Hongarije, Malta, Slowakije en Polen, op het strafbankje zit. Binnen vier jaar moeten we onze zaakjes op orde hebben, of als we geluk hebben, mogen we de inspanningen spreiden over zeven jaar.
Hoewel het allemaal nog niet officieel is, zullen de ministers van Financiën op 16 juli de beslissing van de Commissie definitief goedkeuren. En dat is eigenlijk een formaliteit.
Wat betekent dit concreet?
Ons tekort moet onder de 3 procent. Momenteel zitten we op 4,5 procent of 29 miljard, en dat loopt op tot 40 miljard tegen 2029. Dit betekent fors besparen, minder uitgeven of meer belastingen heffen. Hoe snel we dit moeten doen, hangt af van de inspanningen die Europa ons oplegt. Dit horen we waarschijnlijk vrijdag, wanneer de Europese Commissie een referentietraject bekendmaakt. Bijvoorbeeld, een jaarlijkse inspanning van 0,5 procent of zo’n 3,25 miljard euro. Als we zeven jaar de tijd krijgen, kan dit over een langere periode worden uitgesmeerd. Europa zal ook bepalen hoeveel we maximaal mogen uitgeven.
Goed nieuws voor De Wever
De formatiegesprekken beloven intens te worden, met een hoop pittige onderwerpen op tafel. Ironisch genoeg is dit een zegen voor informateur Bart De Wever (N-VA), die al tijden waarschuwt dat onze overheidsfinanciën volledig ontsporen als er niet drastisch wordt ingegrepen. De grote vraag is nu: kunnen de nieuwe regeringen ons land weer financieel gezond krijgen? Eén ding is zeker: Europa houdt ons scherp in de gaten en zal zonder aarzelen ingrijpen als de Wetstraat er niet in slaagt de boel op orde te krijgen.
We gaan de besparingen allemaal voelen, dat staat vast. En het zal geen pretje worden.
Hervormen nu
De Europese Commissie heeft een landenrapport uitgebracht met een reeks vaststellingen en aanbevelingen. We moeten de vergrijzing aanpakken, een nieuwe pensioenhervorming doorvoeren en de gezondheidszorg efficiënter maken. Een fiscale hervorming om de lasten op arbeid te verlagen is ook nodig. De werkgelegenheidsgraad moet omhoog, inactieven moeten aan een job geholpen worden, en werkloosheidsuitkeringen moeten mogelijk beperkt worden in de tijd.
Daarnaast moeten we de kwaliteit van het onderwijs verbeteren, het lerarentekort wegwerken en de groene energietransitie versnellen. Klimaatmaatregelen moeten worden opgeschroefd, subsidies voor fossiele brandstoffen afgeschaft en er moet meer aandacht komen voor waterkwaliteit en natuurgebieden.
Europa is de Belgische begrotingschaos meer dan beu en roept op tot samenwerking tussen alle overheden en regeringen. Of België deze uitdaging aankan, zal de komende maanden/jaren blijken.
(Foto: Philip Reynaers/Photo News)
