Hoe een laks beleid naar adem hapt.
Met een CO₂-reductie die in 2030 blijft steken op 33,6 procent ten opzichte van 2005, blijft Vlaanderen ver onder zijn eigen klimaatdoelstelling van 40 procent. Het tekort legt niet alleen de zwakke plekken van het beleid bloot, maar zet ook de Vlaamse belastingbetaler op het schavot. Europa eist immers een reductie van 47 procent, en daar is Vlaanderen nog verder van verwijderd.
Een halfslachtig beleid met een hoge prijs
Vlaams minister van Klimaat Melissa Depraetere (Vooruit) gaf haar administratie de opdracht om de uitstootmodellen bij te werken, en de resultaten zijn pijnlijk duidelijk: zonder extra maatregelen zal Vlaanderen niet eens zijn eigen al magere ambities waarmaken. De rekening dreigt niet alleen ecologisch, maar ook financieel stevig op te lopen. Om de kloof met Europa te dichten, zal Vlaanderen uitstootrechten moeten aankopen via de emissiehandel, wat honderden miljoenen euro’s kan kosten. Een financiële strop die rechtstreeks om de nek van de belastingbetaler hangt.
“Wallonië en Brussel zitten nagenoeg op koers met respectievelijk 46,5 procent en 48,7 procent reductie. Vlaanderen blijft met 33,6 procent de zwakke schakel,” klinkt het bij klimaatexperts. “De federale ambitie lijkt een verre droom.”
Landbouw en transport: de usual suspects
De grootste klimaatvervuilers blijven hardnekkig ondermaats presteren. In de transportsector vertraagt de elektrificatie van het wagenpark, mede door de afschaffing van de aankoopsubsidie en het uitblijven van een kilometerheffing. Of moeten we zeggen dat het nog allemaal te duur is om over te schakelen. In het woord ‘duurzaamheid’, schuilt nu eenmaal het ‘duur’. “Het openbaar vervoer vergroenen klinkt goed, maar als je daar de nadruk op legt terwijl elektrische wagens fiscaal onaantrekkelijk worden, dan sta je stil in plaats van vooruit te gaan,” analyseert een mobiliteitsanalist.
In de landbouwsector vallen de tekortkomingen nog meer op. Vermoedelijke reducties bleken bij nader inzien luchtkastelen, en nieuwe maatregelen worden vakkundig vooruitgeschoven. Het zevende mestactieplan was al een taaie dobber, en minister van Landbouw Jo Brouns lijkt weinig animo te hebben om boeren opnieuw tegen zich in het harnas te jagen.
Renovatieplicht op de wip
Ook in de gebouwensector rommelt het. VEKA, het Vlaams Energie- en Klimaatagentschap, kon nog geen update maken van de uitstoot in deze sector, wat de impact van bevroren renovatieplicht en collectieve renovatieprogramma’s voorlopig buiten beeld houdt. De regering belooft intussen lagere lasten in de elektriciteitsfactuur om elektrisch rijden en warmtepompen te stimuleren, maar die plannen zijn verre van uitgewerkt.
Nieuwe onderhandelingen onvermijdelijk
Minister Depraetere kan niet anders dan de Vlaamse regering opnieuw bijeenroepen voor extra klimaatinspanningen. Maar nieuwe onderhandelingen worden een politieke hindernissenkoers. De stikstofregels en het mestactieplan zorgden al voor politieke vuurwerk. En met een N-VA die zich steeds harder verzet tegen klimaatmaatregelen, lijkt elke doorbraak ver weg.
Hoe ver wil Vlaanderen gaan om de klimaatdoelen te halen zonder de portemonnee van de burger te plunderen? Met het huidige beleid stevent de regio niet alleen af op een ecologische, maar ook een financiële catastrofe. Europa kijkt streng toe en deelt boetes uit. Een regering die lucht verkoopt, kan de CO₂-uitstoot misschien verlagen op papier, maar het lost weinig op.
(Foto: Philip Reynaers/Photo News)
