Kamerlid voor N-VA Darya Safai en haar echtgenoot worden genoemd in een artikel van De Morgen. Wie de achtergrond van het echtpaar kent, weet dat er een link is met Iran. Hoe zit dat concreet? En vooral: moeten ze zich zorgen maken?
De inlichtingen- en beïnvloedingsactiviteiten van Iran richten zich vandaag actief op de diaspora (Iraniërs die elders wonen zoals in België). Binnen die gemeenschappen bestaat immers een noodzaak om de toegang tot het land van herkomst te behouden, vanwege nog daar wonende familie en aanwezige bezittingen.
Ook is er een band met het herkomstland vanweg culturele en religieuze behoeften. Gebruik makend van deze noodzaak en behoefte kan de overheid van Iran impliciete en expliciete druk leggen op de gemeenschap om zich te conformeren. Bovendien zal Iran leden van die gemeenschap onder druk zetten om informatie over tegenstanders door te spelen naar de overheid.
Dit conformisme kan verschillende vormen aannemen: van zelfcensuur in het publieke debat, tot het actief meewerken met Iraanse inlichtingendiensten. Deze inlichtingendiensten zijn volgens rapporten van Westerse inlichtingendiensten zeer actief in Europa. Daar komt bij dat sommige overheden, zoals Iran, bereid zijn geweld te gebruiken tegen opposanten in het buitenland. In het uiterste geval kunnen Iraniërs die in het buitenland leven zelfs vermoord worden. De Nederlandse inlichtingendienst AIVD heeft bijvoorbeeld sterke aanwijzingen dat Iran betrokken is geweest bij de liquidaties van twee Nederlanders van Iraanse komaf in Almere in 2015 en in Den Haag in 2017.
Wat de moord in 2015 betreft: onder de naam Ali Motamed was een Iraniër in de jaren 80 in Nederland een nieuw leven begonnen. In de werkelijkheid heette hij Mohammad Reza Kolahi Samadi. In Iran was hij bij verstek ter dood veroordeeld. Bij de bomaanslag in 1981 op het hoofdkwartier van de Islamitische Republikeinse Partij in Teheran kwamen 73 mensen om het leven, onder wie opperrechter ayatollah Behesthi en vier ministers. Het geval toont ook aan dat een Iraanse opposant zelfs na tientallen jaren vermooord kan worden. De Iraanse overheid vergeet nooit.
Het betrof in deze 2 gevallen (van liquidaties in Nederland) om tegenstanders van het Iraanse regime. Ook de moord op de Saoedische journalist Khashoggi in Turkije in 2018 en de verijdelde bomaanslag op een politieke bijeenkomst van de Iraanse oppositiepartij MKO (eveneens in 2018) illustreren volgens de AIVD de brutaliteit en risicobereidheid van statelijke actoren zoals Iran.
