Zegt de ene ijzervreter tegen de andere…
De NAVO-bondgenoten moeten de hand diep in de zak steken en overschakelen op een "oorlogsmentaliteit". Dat is de boodschap die NAVO-topman Mark Rutte en de Amerikaanse minister van Defensie Pete Hegseth in Brussel op tafel gooiden. Volgens Rutte moeten de Europese lidstaten minstens 3 procent van hun BBP tegen wapentuig en tanks smijten. Want de Amerikanen willen geen "Uncle Sucker" meer spelen.
Brusselse wake-up call
De vergadering van de NAVO-ministers van Defensie in Brussel voelde als een koude douche voor de Europeanen. De boodschap van Washington was niet mis te verstaan: de VS blijven trouw aan de alliantie, maar het is tijd dat de andere leden hun deel van de factuur betalen. De vraag is natuurlijk wie de kosten van de factuur heeft gemaakt, maar goed. "Europa moet begrijpen dat vrede een dure hobby is," klonk het bij insiders.
Onze eigen minister van Defensie Theo Francken schudde handjes met beide heren en liet na afloop niet het achterste van zijn tong zien. “Ik begrijp dat de vraag vanuit de NAVO zal komen om sneller naar die 2 procent te gaan. We zullen dat in de regering bespreken. De 2 procent halen is één ding, maar nu al staat vast dat de NAVO de lat nog veel hoger wil leggen. De Amerikaanse president Donald Trump wil naar 5 procent gaan, Rutte houdt het op meer dan 3 procent.
Jawel, Rutte was er als de kippen bij om het standpunt van de NAVO kracht bij te zetten. "We moeten de defensie-uitgaven drastisch verhogen. De richtlijn van 2 procent BBP volstaat niet meer. 3 procent is het nieuwe minimum. Als we serieus willen zijn over onze veiligheid, moeten we denken als een oorlogseconomie," aldus de ex-premier van Nederland, die zich steeds nadrukkelijker als havik profileert.
Geen ‘backroom deals’ over Oekraïne
Naast de roep om meer militaire cash, was er nog een ander heet dingetje: de dreigende onderhandelingen tussen de VS en Rusland over Oekraïne. Het telefoontje tussen Donald Trump en Vladimir Poetin heeft alarmbellen doen afgaan in Europese hoofdsteden. Er wordt zowaar een akkoord bekokstoofd achter gesloten deuren, zonder dat Oekraïne of Europa inspraak heeft.
"Oekraïne zal nooit een deal aanvaarden die over hun hoofden heen wordt gemaakt," benadrukte Rutte. De NAVO wil dat Kiev een volwaardige speler blijft aan de onderhandelingstafel. Diplomatieke bronnen bevestigen dat Zelenski daarop blijft hameren in gesprekken met Europese en Amerikaanse leiders. "We mogen de fouten van het verleden niet herhalen. Geen deals over onze veiligheid zonder onze inbreng," klinkt het in Kiev.
Dat Rusland zich al verzoend zou hebben met Oekraïense deelname aan de onderhandelingen, is voor veel waarnemers een rookgordijn. Kremlin-woordvoerder Dmitri Peskov zei dat Oekraïne "op een of andere manier" zal betrokken worden. Maar hoe en in welke rol? Dat blijft vaag. "Poetin zal proberen de spelregels te dicteren, en wij mogen niet naïef zijn," waarschuwt een NAVO-bron.
Amerika heeft genoeg betaald
Dan was er nog de stevige waarschuwing van Hegseth aan de Europese partners. "Vergis jullie niet: president Trump zal niet toestaan dat jullie van Uncle Sam Uncle Sucker maken," sneerde de Amerikaanse defensieminister. Trump - die ooit de NAVO "achterhaald" noemde - wil de alliantie nu "great again" maken, maar niet op Amerikaanse kosten. "De NAVO is de meest succesvolle verdedigingsalliantie in de geschiedenis. Maar succes komt niet gratis," aldus Hegseth.
Hij hield ook voet bij stuk over eerdere uitspraken dat het "onrealistisch" is dat Oekraïne terugkeert naar zijn grenzen van voor 2014 of dat het lid wordt van de NAVO. Dat is volgens hem geen toegeving aan Poetin, maar gewoon de realiteit. "Iedereen zal compromissen moeten sluiten die ze niet willen maken," klonk het cynisch.
Ondertussen blijft Zelenski zijn bondgenoten waarschuwen: vertrouw de "schijnbare vredesbereidheid" van Moskou niet. Op X liet hij weten dat hij met de Poolse premier Donald Tusk had gesproken en dat Oekraïne "vanuit een positie van kracht" de onderhandelingstafel moet betreden.
Wat nu?
De NAVO heeft zijn kaarten op tafel gelegd. Meer geld naar defensie, Oekraïne aan tafel houden en geen halfzachte deals accepteren. Of Europa dat ook effectief kan waarmaken, is voor wie nog in Sinterklaas gelooft. Vrijdag buigen de ambassadeurs van de EU-lidstaten zich over de situatie. Wordt het een krachtig signaal of een zoveelste vage verklaring? Poetin en Trump lachen ondertussen in hun vuistje.
(montagefoto: Polaris/Fotonieuws)
