Tussen januari en oktober 2021 werden in het Verenigd Koninkrijk 996 gevallen van het syndroom van Guillain-Barré (GBS) vastgesteld.
Het syndroom van Guillain-Barré (GBS) is een aandoening van het zenuwstelsel, een auto-immuunreactie, die gepaard gaat met toenemende spierzwakte en spierverlamming.
Er was wel een ongebruikelijke piek in GBS tussen maart en april 2021. Voor deze twee maanden waren er ongeveer 140 gevallen per maand in vergelijking met historische percentages van ongeveer 100 per maand - een opmerkelijke stijging van 40 procent dus.
Analyse toonde aan dat 198 GBS-gevallen (20 procent) zich voordeden binnen de zes weken na de eerste dosis Covid-19-vaccinatie in Engeland (met AstraZeneca).
De coronavaccins van AstraZeneca en Janssen Pharmaceutica zijn vectorvaccins. Onderzoekers kunnen bestaande virussen aanpassen zodat het geen 'ziekmakende' virussen meer zijn, maar vectoren die het spike-eiwit tot expressie brengen. De virussen zijn dan niet langer ziekmakend en kunnen zich niet meer vermenigvuldigen. Ze stimuleren wel je afweersysteem om antilichamen te maken tegen de spike-eiwitten, en je T-cel immuniteit te activeren. Aan een bestaand, schijnbaar onschuldig verkoudheidsvirus (een adenovirus) wordt dus een klein stukje van de genetische code van het coronavirus toegevoegd.
Volgens onderzoekers is nu duidelijk dat het AstraZeneca-vaccin het risico op die ernstige neurologische aandoening Guillain-Barré-syndroom (GBS) kan verhogen. Volgens de onderzoekers fungeert dat adenovirus immers als een Trojaanse paard.
Wetenschappers van University College London (UCL) hebben een toename van gevallen van GBS gevonden in de eerste twee tot vier weken na het AstraZeneca-vaccin, maar niet in andere vaccins, zoals Pfizer of Moderna.
Zoals veel vaccins gebruikt de Oxford-prik een verzwakt chimpansee-adenovirus om het coronavirus-spike-eiwit in het lichaam af te leveren, en wetenschappers hebben gespeculeerd dat een reactie op dat adenovirus verantwoordelijk kan zijn voor de toename van het aantal gevallen GBS.
Die auto-immuunreactie GBS is in verband gebracht met een voorafgaande infectie door Campylobacter jejuni, cytomegalovirus, Epstein-Barrvirus (EBV), Mycoplasma pneumoniae en hiv.
Een adenovirus veroorzaakt meestal verkoudheid, maar wetenschappers beginnen te denken dat het een reactie veroorzaakt als die op Campylobacter, waardoor het immuunsysteem in de war is en het eigen lichaam aanvalt.
Prof. Michael Lunn (UCL Queen Square Institute of Neurology) in de media: "Op dit moment weten we niet waarom het coronavaccin stijgingen in GBS kan veroorzaken. Het kan zijn dat een niet-specifieke immuunactivatie bij gevoelige personen optreedt, maar als dat het geval zou zijn, kunnen vergelijkbare risico's van toepassing zijn op alle soorten vaccins.”
Gegevens uit de VS suggereren ook dat het Johnson & Johnson Janssen-vaccin - dat ook een adenovirusinvoersysteem gebruikt - het risico op GBS verhoogt tot vergelijkbare niveaus als de AstraZeneca-prik.
"We weten dat Pfizer en Moderna geen BDS veroorzaken, maar Johnson & Johnson en AstraZeneca wel en de enige gemeenschappelijke link is een adenovirusvector," voegde prof. Lunn eraan toe.
J & J is niet dezelfde omdat ze een humaan adenovirus gebruiken, maar het is vergelijkbaar en de implicaties zijn breed omdat adenovirussen in vrij veel vaccins en genetische therapieën worden gebruikt.