Tijdens de grootschalige operatie 'Shield' hebben Europese politiediensten uit 27 landen maar liefst 25 criminele bendes opgerold die zich bezighielden met de productie en smokkel van valse medicijnen en medische hulpmiddelen. Bij de internationale actie zijn liefst 667 verdachten aangehouden, laat Europol weten.
Veel van de misdrijven hielden verband met corona. Dat is geen toeval: criminelen misbruiken altijd een crisis om zich op korte tijd extreem te verrijken.
Wat de coronacrisis betreft, zijn door Europol bijna 33 miljoen medische hulpmiddelen in beslag genomen (mondmaskers, covidtests en diagnosekits), evenals 8 ton grondstoffen, chemicaliën en ‘antivirale middelen’ en nog eens 70.000 liter hygiënische ‘ontsmettingsmiddelen’. Of deze producten ook werkzaam zijn, is hoogst onzeker.
Europol constateerde verder een toegenomen handel in anticonvulsieve of anti-epileptica (bijvoorbeeld Clonazepam) en synthetische opioïden (tramadolhydrochloride en fentanyl), een groeiend aantal ondergrondse laboratoria die medicijnen, anabole steroïden en verdovende middelen produceren en een groeiende online handel in dopingproducten (voornamelijk via sociale media).
De meeste oncologische (kanker) geneesmiddelen worden uit de legale toeleveringsketen gehaald door het massale gebruik van vervalste recepten. Azië blijft volgens Europol de belangrijkste bronregio voor de aanvoer van grondstoffen voor medicijnen en anabole stoffen. Verder vond illegale verkoop plaats van medicijnen die zijn verkregen met vervalste of gestolen medische voorschriften.
De in beslag genomen medicijnen en dopingmiddelen vertegenwoordigen een (straat)waarde van 73 miljoen euro. De door Europol gecoördineerde operatie Shield is een wereldwijde inspanning om de handel in nagemaakte en voor misbruik bedoelde medicijnen en dopingmiddelen aan te pakken.
De operatie werd geleid door Finland, Frankrijk, Griekenland en Italië en er waren wetshandhavingsinstanties uit 27 landen bij betrokken, waaronder 19 EU-lidstaten. Er werd meegewerkt door het Europees Bureau voor fraudebestrijding (OLAF), het Pharmaceutical Security Institute en enkele private opsporingsbedrijven. De operatie vond al plaats tussen maart en september 2020.
Er is aangifte gedaan tegen de bendes door 1.282 personen, er zijn tien clandestiene laboratoria opgerold, 453 websites gesloten en 4.009 websites gecontroleerd. Er lopen inmiddels 95 strafzaken (29 voor doping en 66 voor medicijnen), er zijn 536 dopingcontroles uitgevoerd (148 in competitie en 388 buiten competitie) en er zijn 247 atleten gecontroleerd ‘in competitie’ (13 positief) en nog eens 403 atleten ‘uit competitie’ (4 positief).
