Wat is over- of ondersterfte? Oversterfte is een tijdelijke stijging van het sterftecijfer in een bepaalde populatie.
Het is meestal toe te schrijven aan omgevingsverschijnselen zoals hittegolven, koude periodes, epidemieën en pandemieën, vooral grieppandemieën, hongersnood of oorlog.
Ondersterfte is het omgekeerde fenomeen.
Het project BE-MOMO volgt dit fenomeen op. Na de uitzonderlijke hittegolf in de eerste helft van augustus 2003 met 70.000 extra sterfgevallen als gevolg in Europa lanceerde de dienst Epidemiologie van infectieziekten van het Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid (WIV), omgevormd in Sciensano sinds 1 april 2018, in 2004 de wekelijkse surveillance van de mortaliteit door alle oorzaken in België, genaamd Be-MOMO (Belgian Mortality Monitoring).
Op de site zien we de waargenomen sterfte door alle oorzaken waarvan de officieel gerapporteerde Belgische COVID-19-gerelateerde sterfgevallen zijn afgetrokken en oranje gekleurd. Het resulterende blauwe gebied vertegenwoordigt de resterende sterfgevallen door alle andere oorzaken.
Wanneer het totale aantal sterfgevallen per dag de boven- of ondergrens van het voorspellingsinterval zoals voorspeld door de modellen (groene stippellijnen) overschrijdt, is er sprake van een aanzienlijke over- of ondersterfte.
Van maart tot mei 2020 hebben we een ongebruikelijke piek in sterfte waargenomen die bijna volledig wordt toegeschreven aan COVID-19-gerelateerde sterfgevallen. Het hoogtepunt van de COVID-19-sterfte viel rond 8 april. De andere piek die in augustus wordt waargenomen, wordt toegeschreven aan een hittegolf.
