Droom je van een witte kerst? Hou maar op, want het fenomeen is zo zeldzaam als een ijsbeer in de tropen.
De romantiek van sneeuwvlokken op kerstochtend kleeft in onze collectieve verbeelding. Maar een witte Kerst – waarbij er volgens de officiële definitie van het KMI 25 december om 8 uur ’s ochtends minstens 1 centimeter sneeuw moet liggen in Ukkel – is heel zeldzaam
“Sinds 1900 kwam het slechts elf keer voor dat Vlaanderen een witte kerst beleefde,” aldus meteoroloog David Dehenauw. “Dat betekent dat je gemiddeld maar één keer per tien jaar kans hebt op sneeuw tijdens de feestdagen.”
De laatste écht witte kerst – in Ukkel én met een behoorlijk sneeuwtapijt – dateert al van 2010. Toen lag er maar liefst 16 centimeter sneeuw. We moeten al meteen stevig terug in de tijd, naar 1964, voor de laatste échte “landelijke” witte kerst. Toen lag het hele land onder een dik pak sneeuw bedekt lag. Sindsdien hebben we het moeten doen met grijze, natte of zelfs belachelijk zachte kerstdagen.
Een zeldzaamheid in statistieken
De cijfers liegen er niet om. Tijdens de vorige eeuw telden we slechts negen witte kerstdagen in Ukkel. En zelfs in die gloriedagen waren écht winterse kerstdagen uitzonderlijk. Kerstmis 1964 blijft met stip de koning van de witte kersten, met een sneeuwlaag van maar liefst 16 centimeter.
Deze was het nog maar twee keer raak: 2009 en 2010. Maar daarmee lijkt het fenomeen definitief passé. Door de stijgende temperaturen en de daling van het aantal ijs- en sneeuwdagen in België, wordt de kans op een witte kerst steeds kleiner. Zeggen ze.
“Het is alsof de kerstman tegenwoordig een strandstoel meeneemt in plaats van een slee,” grapt Dehenauw. Het narratief van de opwarming krijgen we blijkbaar ook bij de kalkoen geserveerd; “De opwarming van het klimaat speelt hier een grote rol.”
Van bitter koud naar veel te zacht
Wie denkt dat een natte, grijze kerst dan weer typisch is, heeft het ook mis. De geschiedenis leert ons dat kerstdagen vroeger ook al extreem weer konden opleveren. Neem bijvoorbeeld kerst 1940: toen zakte het kwik in Bree naar een ijskoude -11 graden. Of Brugge in 1963, waar de thermometer op kerstochtend -11,6 graden aantikte.
Moderne kerstdagen worden gedomineerd door regen en eerder zachte temperaturen. Zo was kerstavond 1991 één groot waterballet door overvloedige regenval, en in 1997 steeg de temperatuur op kerstdag zelfs naar 14 graden. Sneeuw was er alleen op onze kerstkaartjes.
(Foto: Shutterstock)
