Eerste ‘file’ legt datacenters en batterijparken stil: onze netbeheerders kunnen een geëlektrificeerde toekomst niet aan.
Elektrificeren, engergietransitie, en duurzaamheid, drie toverwoorden van naïeve planeetredders, maar het stond in de sterren geschreven dat tussen droom en daad praktische bezwaren roet in het eten zou gooien. Als iedereen vandaag zou omschakelen op elektriciteit, ligt morgen het land plat omdat onze netbeheerders dat gewoonweg niet aankunnen. Onder het mom van het redden van de planeet werd ons het capaciteitstarief en de digitale teller door de strot geduwd, maar we wisten toen dat dat eigenlijk een poging was om het net niet te overbelasten. Laat de burger maar betalen, dan zal hij zich wel inhouden en hoeven we hem/haar niet mee te delen dat we niet klaar zijn voor de energietransitie. Zo klinkt het plan als we even kort door de boch gaan.
En nu is het zover: Vlaanderen heeft officieel zijn eerste verkeersopstopping op het elektriciteitsnet. We zitten – nu al – met een overbelast stroomnet waarop 35 grote industriële spelers – van datacenters tot batterijparken – geen aansluiting meer kunnen krijgen. Netbeheerders Elia en Fluvius slaan alarm en waarschuwen voor een fundamenteel probleem in de Vlaamse energietransitie. Eindelijk mogen we het met zoveel woorden horen benoemen.
Te veel vraag, te weinig capaciteit
De vraag naar elektriciteit is de afgelopen jaren geëxplodeerd. Niet alleen door de opmars van elektrische wagens en warmtepompen, maar ook - zo mogen we vernemen- door een tsunami aan nieuwe grootverbruikers. Gigantische batterijparken, datacenters van techreuzen als Google en Meta en industriële installaties die met elektriciteit stoom produceren – allemaal willen ze een flinke hap uit het stroomnet. Alleen is dat net daar niet op voorzien.
"Op 16 van de 235 transformatorstations in Vlaanderen zitten we aan de limiet", klinkt het bij Elia en Fluvius. "Daar kunnen bedrijven die een nieuwe of zwaardere aansluiting nodig hebben, voorlopig niet geholpen worden." Het gaat onder meer om datacenters, batterijopslag en laadinfrastructuur voor elektrische vrachtwagens.
Blackout? Nog niet, maar…
Netcongestie – zeg maar een file op de elektriciteitswegen – ontstaat wanneer er simpelweg te veel verkeer is. Op piekmomenten kan de stroom niet meer efficiënt getransporteerd worden, waardoor het risico op overbelasting stijgt. In het ergste geval leidt dat tot lokale stroomuitval of zelfs een regelrechte blackout.
Voorlopig blijft het bij industriële spelers die hun plannen on hold moeten zetten, maar experts waarschuwen dat dit slechts het begin is. “De huidige huishoudelijke aansluitingen zijn veilig, maar als de vraag blijft groeien zonder structurele ingrepen, zal de consument op termijn ook de gevolgen voelen,” aldus Raf Bellers, directeur netbeheer bij Fluvius in ‘Het Laatste Nieuws’.
Oplossingen? Traag en duur
De netbeheerders werken aan noodoplossingen. Flexibele aansluitingen – waarbij bedrijven op piekmomenten minder stroom krijgen – worden onderzocht. Maar de enige echte oplossing is een grootschalige versterking van het elektriciteitsnet. En dat betekent: miljardeninvesteringen en jarenlange infrastructuurwerken. Juist, en laten we net nu de centen niet hebben. Dat de groene jongens en meisjes van deze wereld dat niet eerder konden bedenken.
Vlaanderen moet zich voorbereiden op een toekomst vol elektrische mobiliteit en groene energie, maar het net botst nu al op zijn limieten. De vraag is niet óf, maar wanneer ook particulieren de gevolgen van deze overbelasting gaan voelen. In dit elektrische tijdperk dreigt het licht niet alleen aan het einde van de tunnel, maar ook in onze huiskamers een onzeker gegeven te worden.
(Foto: Pixabay)
