Vlaamse kinderopvang faalt: 10.000 beloofde plekken blijven luchtkastelen.
Ze beloofden gouden bergen, maar het resultaat is voorlopig een piepende muis. N-VA, CD&V en Open Vld – alias de Vlaamse Overheid- heeft zichzelf in de voet geschoten met grootse beloftes over 10.000 extra kinderopvangplaatsen tegen 2029. Na zes maanden ploeteren, zijn er daarvan slechts... 264 gerealiseerd. Wie even doortelt, beseft dat we aan dit tempo nog 19 jaar moeten wachten voor dit “ambitieuze” plan eindelijk waarheid wordt.
Crisis in de crèche
De Vlaamse kinderopvangsector kraakt al jaren in haar voegen: schrijnende wantoestanden in enkele crèches, overwerkte kinderbegeleiders en ouders die de wanhoop nabij zijn omdat ze nergens een plekje voor hun kind vinden. Tel daar de personeelstekorten bij en onthaalouders die hun schort definitief aan de haak hangen, en je krijgt de definitie van ‘foute boel’.
Om deze schande de wereld uit te helpen, gooide de vorige Vlaamse regering in 2023 al 270 miljoen euro op tafel. Dat moest 5.000 extra opvangplaatsen opleveren en een lagere kind-begeleider-ratio. Maar de huidige regering vond dat niet voldoende. Ze beloofde zowaar 10.000 extra plaatsen tegen 2029 en pompte er nog eens 200 miljoen euro bij. Doch, er volgde een ‘oeps’: een schamele 264 extra plekjes na zes maanden.
Veel geblaat, weinig wol
Volgens Vlaams Parlementslid Lise Vandecasteele (PVDA) is de situatie ronduit beschamend. “Aan dit tempo duurt het nog bijna 19 jaar voor dat goede voornemen gerealiseerd wordt,” sneert ze. De cijfers geven haar overschot van gelijk. Sinds eind 2023 werden weliswaar 4.431 opvangplaatsen inkomensgerelateerd, waardoor ouders een prijs betalen op basis van hun inkomen, waardoor de crèche goedkoper werd en de werkomstandigheden van het personeel verbeterden, maar nieuwe opvangplaatsen kwamen er nauwelijks.
Het wordt pas helemaal pijnlijk als je weet dat zelfs met die beloofde 10.000 extra plekken het probleem niet volledig opgelost raakt. De Toekomstgroep, een onafhankelijke adviesraad die de kinderopvang onder de loep nam, becijferde dat er minstens 29.000 extra plaatsen nodig zijn om 80 procent van de kinderen tussen 0 en 3 jaar een plek te kunnen bieden. “Op dit elan duurt het nog meer dan 50 jaar voor elk kind een plekje heeft,” aldus Vandecasteele.
Onthaalouders verdwijnen, personeelstekort blijft
Het tekort aan kinderopvang wordt nog verergerd door de uitstroom van onthaalouders. Deze zelfstandige kinderbegeleiders werken in een apart, vaak minder lucratief statuut en geven massaal de brui aan hun werk. Hierdoor verdwijnen bijna evenveel opvangplaatsen als er in de groepsopvang bijkomen, wat het totaal nagenoeg status quo houdt.
De kern van het probleem blijft echter het personeelstekort. Op de website van de VDAB staan momenteel 1.068 vacatures voor kinderbegeleiders open. Minister van Welzijn Caroline Gennez (Vooruit) heeft grootse plannen om de sector aantrekkelijker te maken. Ze wil de lonen verhogen en de werkdruk verlagen. Maar zelfs met deze maatregelen zal het moeilijk worden om de droom van 10.000 extra plaatsen waar te maken.
De klok tikt
De cijfers spreken boekdelen: tussen 2014 en 2023 kwamen er in totaal 1.351 kinderopvangplaatsen bij, minder dan wat deze regering in één jaar tijd wil realiseren. Om haar doel tegen 2029 te halen, zal er een turbo op het beleid moeten komen. Anders blijft deze belofte een politieke fata morgana.
Tot dan blijven ouders radeloos zoeken naar een opvangplek, raken kinderbegeleiders opgebrand, en zet de Vlaamse regering zichzelf verder te kijk met loze beloften. Wie het verschil wil maken, moet niet met miljoenen smijten, maar vooral de daad bij het woord voegen. En daar wringt nu net het schoentje.
(Foto: Shutterstock)
