In de zomer van 2016 was er goed nieuws over een mogelijk vaccin tegen RSV. Onderzoek van wetenschappers van het Vlaams Instituut voor Biotechnologie en de UGent naar een vaccin tegen die luchtwegeninfectie RSV heeft dan opnieuw vooruitgang geboekt, meldt de Gentse universiteit. De eerste testen op mensen zijn succesvol afgerond.
RSV is de voornaamste oorzaak van luchtweginfecties bij jonge kinderen. Dan is er nog steeds geen vaccin op de markt dat bescherming biedt tegen RSV-infecties. Vooral tijdens het eerste levensjaar raken kinderen geïnfecteerd en kan de ziekte een ernstig verloop hebben. Re-infecties zijn veel voorkomend aangezien geen langdurige immuniteit wordt opgebouwd.
Het respiratoir syncytieel virus (rsv of rs-virus) is een virus (zie foto) dat een van de belangrijkste veroorzakers is van verkoudheid. Voor volwassenen blijft het dan bij verkoudheid, maar vooral bij zeer jonge kinderen kan de verkoudheid overslaan op de lagere luchtwegen. Ook kwetsbare ouderen kunnen ernstig ziek worden van dergelijke luchtweginfecties.
Het is - net als SARS-CoV-2 - een RNA-virus en de naam is afgeleid van de grote cellen die bekend staan als syncytia en die zich vormen wanneer geïnfecteerde cellen samensmelten. Een syncytium is een cel met meer kernen of een weefsel of orgaan dat bestaat uit meerdere celkernen waartussen de celmembranen verdwenen zijn.
Uit die testen in 2016 blijkt dat het vaccin goed wordt verdragen door proefpersonen en een sterke immuunreactie op gang brengt tegen RSV, meldt de Gentse universiteit. Het kandidaat-vaccin moet dan nog verschillende testfases doorlopen. De gunstige resultaten betekenen wel een belangrijke stap vooruit in de ontwikkeling van een vaccin dat RSV-infecties kan voorkomen.
Vandaag is er nog steeds geen vaccin tegen RSV. Het is een argument dat sceptici aanvoeren tegen de extreem snelle ontwikkeling van coronavaccins, toch ook tegen een respiratoire aandoening. De impact van RSV is eveneens enorm. Jaarlijks treft RSV namelijk meer dan 64 miljoen mensen wereldwijd. Daarnaast sterven er elk jaar wereldwijd 160.000 mensen als gevolg van RSV-infectie. Janssen Vaccines & Prevention B.V., de vestiging van Janssen in Leiden, richt zich onder andere op de ontwikkeling van vaccins tegen virussen die luchtwegaandoeningen kunnen veroorzaken, waaronder RSV, influenza en COVID-19.
Pogingen om een RSV-vaccin te ontwikkelen begonnen al in de jaren '60 met een onsuccesvol geïnactiveerd vaccin ontwikkeld door het RSV-virus bloot te stellen aan formaline (formaline-geïnactiveerde RSV (FI-RSV)). Dit vaccin veroorzaakte VAERD; ongeveer tachtig procent van de kinderen (versus 5% van de aan het virus blootgestelde controles) werd in het ziekenhuis opgenomen en twee kinderen stierven zelfs aan een dodelijke longontstekingsreactie tijdens de eerste natuurlijke RSV-infectie na vaccinatie. Deze ramp belemmerde de ontwikkeling van vaccins nog vele jaren.
Een hypothese wees in de richting van de adjuvans, een stof die de effecten van een andere stof kan versterken, maar zelf geen direct effect heeft. In dit opzicht zijn ze te vergelijken met chemische katalysators.
