Even terug in de tijd. Het is midden februari 2020 en een nieuw coronavirus uit China beroert de gemoederen wereldwijd.
De krant De Morgen (DPG Media) haalt er topexpert en vaccinoloog Pierre Van Damme bij. Van Damme is vicedecaan geneeskunde en gezondheidswetenschappen aan de Universiteit Antwerpen, directeur van het Centrum voor de Evaluatie van Vaccinaties en tot 2015 voorzitter van een expertengroep bij de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). Hij heeft decennia ervaring met virussen en vaccins en vertrekt na het interview naar Congo voor onderzoek naar ebola.
"De eerste vier à zes weken moet je zo'n virus goed in de gaten houden", beweert Van Damme in de krant. "Eerst weet je niet hoe besmettelijk en gevaarlijk het is. Maar op een bepaald moment moet je kunnen beslissen om maatregelen wat terug te draaien. Dat moment is met het coronavirus, of Covid-19 zoals het ondertussen heet, zeker bereikt: de maatregelen zijn intussen erger dan het virus zelf." Volgens Van Damme heeft men midden februari 2020 stilaan van een mug een olifant gemaakt.
"De WHO heeft geen specifieke reis- of handelsrestricties opgelegd. Maar toch zijn er individuele landen die zware maatregelen nemen: ze sluiten hun grenzen, er worden vluchten afgeschaft, de handel wordt beperkt... Die geopolitieke en economische consequenties zijn momenteel volledig buiten proportie."
Volgens de WHO is het coronavirus 'publieke vijand nummer 1'. “Dat is vrij apocalyptisch”, stelt de journalist van De Morgen. Van Damme sust. Het virus is volgens de journalist niet dodelijker dan de jaarlijkse griep. Van Damme: "Die vergelijking klopt. Het sterftecijfer ligt tussen 1 en 2 procent. Bij de griep is dat iets minder dan 1 procent, dezelfde grootteorde. Dit virus is tamelijk besmettelijk, maar niet zo gevaarlijk. Daar hebben we intussen een vrij goed zicht op."
Covid-19 wordt volgens Van Damme overgedragen tot een afstand van een meter ongeveer, via kleine druppeltjes. “Dat is veel minder besmettelijk dan bijvoorbeeld mazelen. Die ziekte kan over 20 tot 30 meter worden overgedragen."
Van Damme en zijn team zullen dan meewerken aan klinische studies, in eerste instantie bij proefdieren. Van Damme: “Dan duurt het nog meer dan een jaar (tot minstens midden februari 2021 dus, red.) voor er mag worden getest op menselijke vrijwilligers."
De journalist van De Morgen vraagt of het midden februari 2020 het laatste interview met Van Damme mag zijn over Covid-19. De Morgen: “Mogen we vanaf morgen onze energie op andere kwesties richten?” Van Damme: "Ik zou het nogal pretentieus vinden om te zeggen dat ik het laatste woord heb. (lacht) Maar ik snap uw vraag wel. We moeten dit dossier nu dringend tot zijn juiste proporties terugbrengen. Ik las onlangs dat Covid-19 'al' 1.300 slachtoffers heeft gemaakt. Die 'al' is eigenlijk nergens voor nodig. Je kunt evengoed schrijven dat het virus wereldwijd 'nog maar' 1.300 slachtoffers heeft gemaakt. De gewone griep maakt in onze land alleen al elk jaar tussen de 500 en de 3.000 dodelijke slachtoffers."
