Er zijn steeds meer aanwijzingen dat het merkwaardige fenomeen van de original antigenic sin of OAS (oorspronkelijke antigene zonde of oorspronkelijke erfzonde), ook aanwezig is bij Covid-19.
OAS werd onder andere gevonden bij griepvirussen en andere ziekteverwekkers. "De oorspronkelijke antigene zonde is echt een weerspiegeling van de wendbaarheid van het influenzavirus," stelde onderzoeker Joshy Jacob eerder. "OAS wordt een factor wanneer de nieuwe circulerende soort een 'afgedreven' versie is van wat eerder kwam.”
“De oude antilichamen kunnen het nieuwe virus niet neutraliseren en dat helpt het nieuwe virus te overleven.” De rol van OAS in het beperken van ons vermogen om te reageren op verschillende varianten van influenza is nog steeds zeer controversieel. Bijna 60 jaar nadat OAS werd voorgesteld om de respons op influenza-infecties te beschrijven, is het dus nog steeds een bron van veel huidig onderzoek.
Wat is dan de link tussen OAS en vaccinatie? Op termijn neemt de immuniteit na vaccinatie snel af. Bij wijzigingen van het virus kan het immuunsysteem minder effectief reageren op nieuwe varianten, omdat het immuunsysteem op oude varianten regeert. Dat is ‘antigenic imprinting’, de ‘original antigenic sin’ of het ‘Hoskins effect’, een soort bias of afwijking van het immuunsysteem waarbij oude antistoffen worden ingezet tegen nieuwe varianten in plaats van nieuwe te ontwikkelen.
OAS verwijst dus naar de neiging van het immuunsysteem van het lichaam om bij voorkeur immunologisch geheugen te gebruiken op basis van een eerdere infectie wanneer een tweede iets andere versie van die vreemde ziekteverwekker (bijvoorbeeld een virus of bacterie) wordt aangetroffen. Het gevolg is dat het immuunsysteem "gevangen" zit door de eerste reactie die het op elk antigeen heeft gegeven en niet in staat is om potentieel effectievere reacties op te zetten tijdens volgende infecties.
OAS heeft volgens sommige wetenschappers zeer concrete gevolgen voor de ontwikkeling van een specifiek coronavaccin voor Omikron. De implicatie volgens hen: prikken met een Omikron-specifiek vaccin kan alleen een eerdere immuunrespons activeren, of ze nu werden aangespoord door vaccinatie of infectie. Met andere woorden, een Omikron-specifiek vaccin heeft mogelijk geen voordeel ten opzichte van de originele vaccins.
Het is geen stelling van antivaxers die regelmatig verwijzen naar dit merkwaardige fenomeen van de original antigenic sin, maar een artikel in de Wall Street Journal.
Het eerste contact van een persoon met het spike-eiwit van het virus, of het nu door infectie of vaccinatie is, bepaalt volgens sommige wetenschappers immers de daaropvolgende reacties van die persoon op het virus. Dan wordt de basis gelegd.
Recent onderzoek beschrijft bijvoorbeeld hoe in Britse gezondheidswerkers de immuunrespons verschilt, afhankelijk van welke variant van het virus en dus spike-eiwit ze voor het eerst tegenkwamen. Degenen die afgelopen winter besmet waren met de Alpha-variant en vervolgens werden gevaccineerd, hadden verschillende immuunresponsen dan degenen die tijdens de eerste golf waren geïnfecteerd met de Wuhan-stam en later waren gevaccineerd.
Volgens die onderzoekers is die oorspronkelijke antigene zonde zowel een kracht als een zwakte van het immuungeheugen. OAS betekent immers dat het immuunsysteem niet helemaal opnieuw hoeft te beginnen wanneer het wordt geconfronteerd met een nieuwe variant zoals Omikron en snel zijn getrainde leger van antilichamen kan mobiliseren, die tot doel hebben te voorkomen dat het virus cellen binnendringt, en T-cellen, die geïnfecteerde cellen opsporen en vernietigen. Maar dat gaat ten koste van het nauwkeurig bestuderen van de nieuwe variant en het trainen van nieuwe rekruten op maat van een iets andere vijand om het in de kleutertaal van sommige virologen te stellen.