Europol is bezorgd dat wapens die aan Oekraïne worden geleverd, op den duur in verkeerde handen vallen, zoals dertig jaar terug na de oorlogen op de Balkan.
Die oorlogen in de Balkan in de jaren negentig zorgden ervoor dat het gebied verzadigd raakte met wapens als AK-47’s en raketwerpers. In de decennia erna zijn ze over heel Europa verspreid. Criminele bendes gebruiken nu nog steeds wapens die destijds in die oorlog werden gebruikt, zegt Europol-chef Catherine De Bolle in gesprek met Die Welt am Sonntag.
Wapens uit de Balkan komen ook in conflictgebieden terecht. Zo vond de organisatie Conflict Armament Research in Syrië en Irak heel wat kogels uit Servië. De munitie was waarschijnlijk afgevuurd door strijders van Islamitische Staat (IS). Hetzelfde scenario dreigt nu voor Oekraïne.
Europol gaat daarom een speciale internationale eenheid opzetten die een strategie moet ontwikkelen tegen de verspreiding van de oorlogswapens, want "ooit is de oorlog voorbij". Er moet ook gekeken worden naar verdachte bewegingen van terroristen of extremisten tussen Oekraïne en de Europese Unie. De situatie is nu volgens De Bolle erg veranderlijk en onoverzichtelijk.
Een belangrijke toevoerbron van illegale vuurwapens in Europa is de grensoverschrijdende smokkel. De Europese integratie (Schengenzone) heeft die smokkel vergemakkelijkt: van zodra een vuurwapen de EU binnen is, kan het gemakkelijk circuleren. Belangrijke bronlanden van illegale wapensmokkel bevinden zich al jaren in de Balkan. De smokkel zelf gebeurt doorgaans op bestelling en in kleine partijen, met wapens verstopt in auto’s of meereizend in de cargoruimtes van lijnbussen.
De Westelijke Balkan is vandaag voor de illegale invoer van wapens in de Europese Unie nog steeds de belangrijkste toegangspoort. Dat blijkt uit een recent rapport van Frontex, het agentschap dat verantwoordelijk is voor de bewaking van de grenzen van de Europese Unie.