Tussen liegen en beloven.
Het Belgische Planbureau heeft de sluier gelicht van de verkiezingsplannen van diverse politieke partijen, en de resultaten zijn allesbehalve geruststellend. Met de verkiezingen van 9 juni in zicht, wordt duidelijk dat geen enkel partijprogramma het Belgische begrotingstekort tegen 2029 onder de 3 procent van het bbp kan brengen, zoals de Europese norm voorschrijft.
Het Planbureau heeft de economische impact van de partijvoorstellen doorgerekend, zij het op een beperkte schaal vanwege personeelsbeperkingen. Dit heeft geleid tot gefragmenteerde resultaten die veel partijen onbevredigd achterlaten. Hoewel de doorrekening enkele individuele kosten en opbrengsten blootlegt, blijft het een uitdaging om partijen te vergelijken of harde conclusies te trekken.
Een algemeen patroon wordt echter wel zichtbaar: geen enkele partij kan de werkgelegenheidsgraad in de buurt van 80 procent brengen, zelfs niet met drastische maatregelen. Bovendien blijkt geen enkel prioriteitenlijstje van de partijen de begroting in lijn te brengen met de Europese norm van hoogstens 3 procent.
N-VA: Op Weg naar Maastrichtnorm?
De N-VA komt het dichtst bij het halen van de Maastrichtnorm, met een verbetering van het begrotingstekort met bijna 2 procentpunten. De partij streeft naar een grotere financiële kloof tussen niet-werken en werken, wat echter leidt tot een lichte daling in de koopkracht. Hun nadruk ligt op belastingverlagingen en beperkingen van uitkeringen, naast structurele verhogingen van het veiligheidsbudget.
Vlaams Belang: Ongedekte Cheque van 12 Miljard
Het Vlaams Belang presenteert een ambitieus belastingverlagingsplan van 14,6 miljard euro, gefinancierd door bezuinigingen en verkoop van overheidsbelangen. Hun plannen brengen echter een fors begrotingstekort met zich mee, maar laten de koopkracht en werkgelegenheid stijgen. Het Planbureau waarschuwt echter voor een ongedekte cheque van 12 miljard euro.
CD&V: Taxshift met Leegte
CD&V stelt een taxshift voor die het begrotingstekort vergroot, maar de koopkracht en werkgelegenheid verbetert. De partij wil belastingverlagingen financieren met diverse maatregelen, maar het Planbureau wijst op een financieringsgat en een overmatige positieve inschatting van het effect op de koopkracht.
Open VLD: Groeiplan in Vraag
Open VLD's Groeiplan, bedoeld om te bezuinigen en de begroting in lijn te brengen met de Maastrichtnorm, wordt door het Planbureau betwist. Het plan realiseert slechts een beperkte verbetering van het begrotingstekort en de werkgelegenheidsgraad, terwijl de koopkracht licht stijgt. Kritiek op het rekenmodel van het Planbureau klinkt vanuit Open VLD.
Vooruit: Belastingverschuiving
Vooruit wil een belastingverschuiving van arbeid naar vermogenswinsten, met een gigantische taxshift van 13 miljard euro. Hoewel de werkgelegenheidsgraad stijgt, blijft de Maastrichtnorm buiten bereik. De koopkracht van werkenden stijgt, maar vermogens worden zwaarder belast.
Groen: Welvaartsgarantie
Groen introduceert een welvaartsgarantie, gefinancierd door belastingen op vermogens, wat leidt tot een herverdeling van inkomen. Hoewel de armoede wordt aangepakt, blijft de werkgelegenheidsgraad bescheiden stijgen en het begrotingstekort bestaan.
PVDA: Rijkentaks Realiteit
De PVDA's rijkentaksplan valt lager uit dan gehoopt, met een bescheiden daling van het begrotingstekort en een impact op de koopkracht. Kritiek op het 'neoliberale kader' van het Planbureau klinkt vanuit de partij.
Franstalige Partijen: PS vs. MR
De PS en MR presenteren tegenovergestelde begrotingsresultaten, waarbij de PS worstelt met een slechter koopkrachtperspectief en de MR de begroting verbetert maar een financieel gat slaat. Andere Franstalige partijen laten minder schommelingen zien.
De doorlichting van de partijprogramma's werpt een kritische blik op de economische levensvatbaarheid van de voorgestelde plannen en benadrukt de uitdagingen van begrotingsdiscipline en beleidsuitvoerbaarheid in de aanloop naar de verkiezingen.
