Een voetbalicoon die zijn menselijkheid omarmt.
In een emotionele aflevering van ‘Het huis’ op VRT1 heeft Toby Alderweireld, voormalig verdediger van de Rode Duivels en huidige sterspeler bij Royal Antwerp FC, een opmerkelijke reden onthuld voor zijn afscheid bij de nationale ploeg: paniekaanvallen. Een bekentenis die niet alleen zijn fans, maar ook het bredere sportpubliek verrast.
Van topatleet naar kwetsbare mens
Het keerpunt kwam anderhalf jaar geleden, vlak na een verloren bekermatch tegen Union. “Ik was onderweg naar de club toen het plots gebeurde,” deelt Alderweireld openhartig. “Mijn hart sloeg alsof het elk moment kon ontploffen. Ik dacht: dit is het einde. Ik krijg een hartaanval en zie mijn kinderen nooit meer.”
De paniek was zo intens dat hij zijn wagen aan de kant moest zetten en hulpdiensten inschakelde. Maar daar bleef het niet bij. “Het gebeurde opnieuw, en de diagnose was duidelijk: paniekaanvallen, veroorzaakt door stress.”
Hoewel Toby een doorwinterde profvoetballer is, blijkt zelfs de meest geharde atleet niet immuun voor mentale druk. De impact was zodanig dat hij besloot de Rode Duivels vaarwel te zeggen.
Waarom de stress ondraaglijk werd
De druk van een carrière op het hoogste niveau, gecombineerd met persoonlijke verantwoordelijkheden, bleek een gevaarlijke cocktail. “De verwachtingen, de kritiek en het constante reizen hakten erin,” vertelt Alderweireld. Daarnaast was hij altijd gefocust op zijn gezin. “Mijn kinderen zijn alles voor mij, en het idee dat ik ze zou verliezen maakte het ondraaglijk.”
Zijn beslissing om te stoppen bij de Rode Duivels kwam niet lichtvaardig. “Het was een pijnlijke keuze, maar nodig. Ik moest prioriteiten stellen: mijn gezondheid en mijn gezin.”
Het taboe doorbreken
Alderweirelds bekentenis is meer dan een persoonlijk verhaal; het is een signaal naar de voetbalwereld. Mentale problemen blijven vaak een onderbelicht thema in de sport. Zijn openheid kan bijdragen aan het doorbreken van dit taboe. “Ik hoop dat mijn verhaal anderen helpt,” zegt hij.
Hoewel hij inmiddels beter weet om te gaan met zijn paniekaanvallen, is de strijd nog niet voorbij. “Ik ben sterker geworden, maar het blijft een proces. Ik weet nu dat het oké is om hulp te zoeken en je kwetsbaar op te stellen.”
Een voetbalicoon die zijn menselijkheid omarmt
Toby Alderweireld blijft een voorbeeldfiguur, niet alleen op het veld, maar ook daarbuiten. Zijn beslissing om de Rode Duivels te verlaten, ingegeven door een innerlijke strijd, benadrukt dat zelfs de grootste sterren menselijk zijn. Een nederige les in prioriteiten stellen en zorg dragen voor jezelf.
Wat gebeurt er tijdens een paniekaanval?
Een paniekaanval lijkt op een alarmsysteem dat zonder reden afgaat. Je hart bonst, ademhalen wordt moeilijk, en je lichaam lijkt volledig in de war. Crisispsychiater Thomas Pattyn legt bij ‘VRT NWS’ uit dat je lichaam in een "vlucht of vecht"-modus gaat, alsof er acuut gevaar is. Maar dat gevaar is er niet, waardoor alles wat je voelt – beven, tintelingen, duizeligheid – aanvoelt als een complete disconnectie van de realiteit.
Veel mensen beschrijven het alsof ze een hartaanval krijgen. Toby dacht zelfs dat hij nooit meer zijn kinderen zou zien. Hoewel paniekaanvallen fysiek ongevaarlijk zijn, zijn ze mentaal uitputtend.
Wie loopt risico?
Paniekaanvallen maken geen onderscheid tussen fit of minder fit, jong of oud. “Zelfs mensen die goed omgaan met stress, kunnen ineens crashen,” waarschuwt Pattyn. Langdurige stress bouwt zich op tot het lichaam protesteert. Erfelijkheid speelt ook een rol: ongeveer 30 tot 40 procent van het risico zit in de genen. Daarnaast kunnen hormonen, vooral bij vrouwen, en levensstijl (roken, alcohol, drugs) de frequentie beïnvloeden.
Bij topsporters zoals Alderweireld komt er een extra factor bij: prestatiedruk. De verwachtingen van fans, de constante focus en het feit dat falen simpelweg geen optie lijkt, dragen bij aan chronische stress.
Hoe vaak komt het voor?
Bijna een kwart van de mensen krijgt minstens één keer in zijn leven een paniekaanval. Gelukkig blijft het bij de meesten bij een eenmalige ervaring, vaak gelinkt aan een uitzonderlijke situatie zoals een ongeluk. Voor 2 procent van de bevolking wordt het echter een terugkerend probleem, beter bekend als een paniekstoornis.
Wat kun je doen?
Tijdens een aanval: Het belangrijkste is om het gewoon te laten gebeuren. Klinkt tegenstrijdig, maar weerstand maakt de paniek alleen erger. Voor omstanders: blijf bij de persoon en stel hem of haar gerust dat het vanzelf overgaat.
Op lange termijn: Verandering is essentieel. Zoals Alderweireld besloot te stoppen bij de Rode Duivels om zijn stress te verminderen, moet je triggers identificeren en aanpakken. Cognitieve gedragstherapie kan helpen, en soms zijn medicatie of kalmeringsmiddelen nodig.
Preventie: Regelmatige bewustwording van je stressniveau en gezonde copingmechanismen zijn cruciaal. Het probleem is niet dat stress er is – dat hoort bij het leven – maar dat je er te lang mee blijft rondlopen zonder actie te ondernemen.
Alderweirelds verhaal is meer dan een persoonlijk relaas; het werpt licht op een onderschat probleem dat ook een voetballer met stalen zenuwen kan treffen. Het toont aan dat luisteren naar je lichaam en geest soms belangrijker is dan doorbijten. Want, zoals Toby bewijst: zelfs de sterksten moeten soms kiezen voor zichzelf.
(foto: Shutterstock)
