Rechtbank: “Energieministers hebben een fout gemaakt, maar er moet geen financiële schadevergoedingen worden betaald.”
Januari 2017, toenmalig minister van Energie Bart Tommelein (Open Vld) : “Ik doe niks anders dan de mensen te overtuigen om zonnepanelen te plaatsten, ik ben daar al negen maanden keihard mee bezig. Die mensen heb ik overtuigd, ik zal die mensen nooit in de steek laten. Ze moeten absoluut geen schrik hebben dat wij nu opeens het geweer van schouder gaan veranderen.”
Jammer, maar helaas, het geweer zou wel degelijk van schouder veranderen.
Maar eerst was er nog de opvolger van Tommelein, Lydia Peeters (ook Open Vld), die ondanks de waarschuwing van de experts - dat de regeling in verband met de terugdraaiende teller juridisch geen stand zou houden - zou blijven volhouden dat het systeem er zou komen. Peeters stak zowaar nog een electoraal tandje bij en spoorde de kijkers van het VRT -journaal zelfs aan om nog snel zonnepanelen te kopen, zodat ze in aanmerking kwamen voor de regeling. "Wij staan sterk in onze schoenen. Ik hoop dat het Grondwettelijk Hof ons gelijk zal geven."
Maar dat deed het Grondwettelijk Hof niet, erger nog, het vernietigde in 2021 de regeling en de Vlaamse regering kon het systeem niet invoeren. Eigenaars van zonnepanelen voelden zich bedrogen en belogen. 15.000 gedupeerden verzamelden zich en trokken naar de rechter.
De rechtbank heeft nu geoordeeld dat de voormalige ministers van Energie, Bart Tommelein en Lydia Peeters, te optimistisch hebben gecommuniceerd. “Ze hadden duidelijk moeten maken dat de regering alleen een beperkte rol kon spelen bij het waarborgen van het rendement en niet volledig zelfstandig regels kon invoeren om het rendement te garanderen. Zonder deze verduidelijking kon de gemiddelde burger denken dat de regering alles zou doen om hen een rendementsgarantie te bieden.”
Er is dus een fout gemaakt: “De overheid heeft een fout gemaakt door te suggereren dat ze de consumenten, zelfs als het wettelijke regels vernietigd zouden worden, volledige winst kon garanderen.” De rechtbank oordeelt dat,, Oftewel Vlaanderen had moeten weten – gezien alle beschikbare adviezen – dat de wet niet in overeenstemming met de grondwet zou zijn. "Dat iets juridisch complex is, geeft de minister geen vrijgeleide om dit niet te vermelden en aldus een bepaald vertrouwen te wekken, dat in werkelijkheid niet bestaat", zegt de rechter in het vonnis.
Maar dat betekent niet dat de gedupeerden centjes zullen zien. Want de rechtbank oordeelt dat er geen vergoeding moet worden betaald omdat er geen duidelijk verband is tussen de fouten in het wetgevingsproces en het voordeel dat de betrokken persoon heeft ontvangen. “Als de overheid geen fouten had gemaakt in de wetgeving, zou er sowieso geen overgangsregeling zijn geweest, en zou de persoon geen financieel voordeel hebben gehad.”
Tommelein en Peeters ontspringen dus de dans, ook al is het de eerste keer dat een rechter zo expliciet oordeelt dat een minister in functie de bevolking heeft misleid. Maar daar koop je als gedupeerde geen brood mee bij de bakker.
