“Als geweld nodig is om het kapitalistische systeem te ontwrichten, dan moeten we dat durven overwegen.”
Herinner jij de klimaatmarsen van 2019 nog, het nationale spijbelmomentje dat georganiseerd werd door ene Anuna De Wever, de oprichtster van Youth for Climate? Doch, die Anuna is niet langer dat idealistische meisje dat in het midden van de oceaan, op een boot – op weg naar een klimaatbijeenkomst die niet doorging – krokodillentranen wegpinkte. Nee, de spijbelaar heeft een metamorfose ondergaan. Haar toon is harder geworden: van klimaatactiviste naar revolutionair. In haar ogen is het systeem van de witte man zo rot dat alleen radicale actie de wereld nog kan redden. “De strijd voor het klimaat is een façade geworden. Als we écht iets willen veranderen, moeten we het kapitalisme vernietigen. Ik kies voor revolutie,”klinkt het.
Van brave betoger tot radicale rebel
Vroeger hoopte Anuna nog dat politici naar de straat zouden luisteren, maar dat ziet ze nu anders. “Naïef was ik. We dachten dat marsen en vreedzaam protest iets zouden veranderen, maar in feite hebben we het systeem enkel in de kaart gespeeld. Politici lijken betrokken, maar achter de schermen houden ze het fossiele kapitalisme draaiende. Dat inzicht kwam te laat, maar nu zie ik het helder: we moeten breken met alles wat dit systeem ondersteunt",klinkt het in 'Gazet van Antwerpen."
Het is een kantelpunt in haar leven. Ze woont sinds kort samen met haar vriendin in Brussel, werkt als freelancer voor de ngo Reclame Fossielvrij, en volgt een master “Degrowth and Decolonisation” aan de Universiteit van Barcelona. “Ik verdien er nauwelijks iets mee,” zegt ze zonder ironie, “maar dat is de prijs die ik wil betalen voor een leven dat in lijn ligt met mijn overtuigingen. Toen ik nog voor de Groen-fractie in het Europees Parlement werkte, had ik een stabiel inkomen, maar ik voelde me dood vanbinnen. De politiek zal ons niet redden, dat is me nu duidelijk.”
Een nieuwe vijand: het kapitalisme
De Wever keert zich niet alleen tegen het klimaatbeleid, maar ook tegen de fundamenten van ons economisch systeem. “Ik realiseerde me dat het klimaatprobleem niet op zichzelf staat. Het is een symptoom van een groter kwaad: het kapitalisme. Dat systeem zorgt voor onophoudelijke competitie, creëert kunstmatige schaarste, en laat een kleine elite floreren terwijl de rest van de wereld in de kou blijft staan. Armoede, migratiecrisissen, oorlog – ze zijn allemaal nodig om het kapitalisme te laten voortbestaan.”
En daar wringt het schoentje voor Anuna. En dus is het simpel: zolang het kapitalisme blijft bestaan, zal er geen klimaatrechtvaardigheid komen. “We moeten ons afvragen welk risico we willen nemen om het kapitalisme de rug toe te keren. Als we daarvoor pijpleidingen kapot moeten maken, dan is dat maar zo,” zegt ze strijdvaardig. Voor haar zijn vandalisme en sabotage gerechtvaardigde middelen in een strijd die ons voortbestaan op het spel zet.
Oorlog als breekpunt
Anuna’s radicale ommezwaai werd versterkt door de oorlog in Gaza, waar volgens haar de ware macht achter de schermen zichtbaar werd. “De genocide in Gaza is een rechtstreeks gevolg van het westerse kapitalistische systeem, dat met geweld zijn dominantie handhaaft. Terwijl de ngo’s zich druk maakten over groene energie en privéjets, vielen er dagelijks bommen op onschuldige burgers. Dat maakte voor mij duidelijk dat de klimaatbeweging blind is voor de bredere politieke realiteit.”
Het was een kantelmoment. Ze verliet de klassieke klimaatorganisaties en sloot zich aan bij radicalere groepen die zich niet langer beperken tot klimaatprotesten, maar die het hele systeem in vraag stellen. “Ik geloof niet meer in de politiek, noch in de ngo’s die zogenaamd verandering willen. Ze zitten te diep in het systeem dat ze zelf zouden moeten bestrijden. We hebben een revolutie nodig, geen hervormingen.”
De illusie van groene energie
Haar geloof in hernieuwbare energie is eveneens verdwenen. Anuna ziet de groene industrie als een nieuwe uitwas van het kapitalisme. “Ze verkopen ons groene energie als dé oplossing, maar om die op te wekken, zijn gigantische hoeveelheden grondstoffen zoals lithium en kobalt nodig, die met enorme ecologische schade worden ontgonnen in het Globale Zuiden. De productie van elektrische auto’s, zonnepanelen en windmolens kost miljoenen mensenlevens in landen zoals Congo en Zambia. Hoe groen is dat?”
In haar nieuwe boek, ‘Laten we eerlijk zijn’, legt Anuna uit waarom ze het systeem niet langer steunt. “Redden wat er te redden valt is geen optie meer. Het systeem moet omver worden geworpen, en snel. Als we doorgaan op het huidige pad, koersen we recht af op een onleefbare wereld, voor het grootste deel van de bevolking althans.”
De revolutie ontketenen
Voor Anuna is er geen weg terug. “De revolutie is al begonnen,” zegt ze zonder twijfel. Ze ziet zichzelf niet langer als een klimaatactiviste, maar als een revolutionair. En die revolutie hoeft niet altijd vreedzaam te verlopen. “Als geweld nodig is om het kapitalistische systeem te ontwrichten, dan moeten we dat durven overwegen. Het is waanzin dat bedrijven zoals Shell en Total nog steeds bestaan en uitbreiden terwijl ze letterlijk ons voortbestaan bedreigen.”
Ze spreekt met een vurige overtuiging, wetende dat haar standpunten als radicaal worden bestempeld, maar dat kan haar weinig schelen. “Ik ben klaar om het gesprek aan te gaan, maar ik sta wel alleen in het publieke debat. Mijn ideeën zijn te radicaal voor de media, voor de politiek en voor de ngo’s. Maar dat maakt me niet uit. Ik weet dat ik gelijk heb.”
Eenzaam, maar strijdvaardig
Anuna geeft toe dat de strijd zwaar is, en eenzaam. Maar ze voelt zich sterker dan ooit. “Ja, het is soms eenzaam, maar ik voel me gesteund door de bewegingen wereldwijd die vechten voor dezelfde idealen. In Europa lopen we hopeloos achter. We discussiëren nog over de vraag of racisme wel bestaat, terwijl het zuiden al lang bezig is met actieve opstanden tegen de machthebbers. Daar kunnen we nog veel van leren.”
Met haar boek hoopt ze een nieuw soort bewustzijn te creëren, vooral onder jongeren. “Ik wil dat mensen begrijpen waarom we de klimaatcrisis niet oplossen. Het probleem ligt niet bij de wetenschap, niet bij technologie, maar bij de machtsstructuren die het kapitalisme in stand houden. Alleen door die te ontmantelen, kunnen we een betere wereld bouwen.”
