Toerekeninsgvatbaar of niet, dat is de vraag.
Dave De Kock – de man die wordt verdacht van de ontvoering en de moord op peuter Dean – zal terechtstaan voor Belgische rechters. Nederland levert hem uit. De Nederlandse rechter stelde dat België aan Nederland heeft beloofd dat de cel van De Kock oké zal zijn. Hij moet niet de grond slapen, heeft minstens drie vierkante meter persoonlijke ruimte én krijgt afgescheiden sanitair. De slechte staat van onze gevangenissen was één van de bezwaren die De Kock aanbracht om niet overgeleverd te worden aan ons land.
De Kock ontkent overigens dat hij de jongen gedood zou hebben. Volgens hemzelf kan hem enkel ‘schuldig verzuim’ ten laste worden gelegd. De Kock en zijn advocaat klagen ook over de Vlaamse gezondheidszorg voor gedetineerden. De Kock had in de gevangenis van het Nederlandse Middelburg al gevraagd om een psychiater en een psycholoog en vreest in België “niet de psychische zorg te kunnen krijgen die hij nodig heeft”.
De psychische toestand van De Kock zal één van de belangrijkste punten van de verdediging worden . De zaak De Kock wordt om die reden wellicht ook een symboolproces in ons land. Is De Kock toerekeningsvatbaar of niet?
In 2010 werd hij alvast als toerekeningsvatbaar beschouwd. Toen werd De Kock tot tien jaar cel veroordeeld voor gelijkaardige feiten, de fatale mishandeling van de 2-jarige Miguel uit Ravels. In 2008 had hij zijn straf uitgezeten – de feiten gebeurden in 2018 – kwam vrij, en werd niet opgevolgd.
Toerekeningsvatbaarheid ligt juridisch moeilijk en is – nog altijd – vatbaar voor interpretatie.. Algemeen kan gesteld worden dat met ontoerekeningsvatbaarheid wordt verwezen naar "de situatie die zich voordoet wanneer een persoon wegens een geestesstoornis een misdrijf heeft gepleegd en hem geen straf opgelegd kan worden omwille van het ontbreken van een strafrechtelijke schuld."
Met het begrip ‘schuld’ kan gejongleerd worden. We citeren uit een studie over toerekeningsvatbaarheid van advocate Sylke Vankeerbergen: “In de enge betekenis duidt het schuldbegrip de psychologische relatie tussen de dader en het misdrijf aan. De schuld verwijst met andere woorden naar het moreel bestanddeel, zijnde het opzet of de onachtzaamheid. Doch in bepaalde gevallen kan het schuldbegrip ook beperkt worden tot de loutere onachtzaamheid of onoplettendheid. In een bredere betekenis kan het schuldbegrip verwijzen naar de verwijtbaarheid. Opdat een misdrijf strafbaar is, moet de dader immers niet enkel de in de delictsomschrijving bepaalde schuldvorm verwezenlijkt hebben. De gedraging moet ook in concreto aan de dader verweten kunnen worden.”
Het proces van De Kock belooft alvast in de publieke opinie een erg emotioneel proces te worden, waarin de wet en het gezond verstand met mekaar in conflict gaan.
