Veel rook, weinig vuur.
De Oekraïne-oorlog bracht in februari 2022 een vloedgolf aan solidariteit teweeg, maar achter de schermen van de Belgische logistiek spelen zich mogelijk minder nobele zaken af. In het gerechtelijk onderzoek naar de zogenaamde Medista-affaire is niet alleen de distributie van coronavaccins onder de loep genomen, maar ook een contract van 1,4 miljoen euro voor hulptransporten naar Oekraïne. Topambtenaar V.H., werkzaam onder minister Frank Vandenbroucke (Vooruit), komt daarbij in opspraak. Wat op het eerste gezicht een dringende logistieke opdracht leek, blijkt een dossier vol dubieuze praktijken.
De ‘perfecte’ kandidaat: Movianto
Maart 2022. De FOD Volksgezondheid zoekt in recordtempo een logistieke partner voor het opslaan en vervoeren van medische donaties naar Oekraïne. De keuzeprocedure werd bewust beperkt gehouden: er werden offertes opgevraagd en onderhandeld, zonder openbare aanbesteding. In deze setting had topambtenaar V.H. een allesbepalende rol. Haar eerste telefoontje ging opvallend genoeg naar de Franse multinational Movianto, nog voor andere kandidaten zelfs op de hoogte waren. Concurrenten kregen slechts een summier mailtje.
Volgens eigen verklaring koos V.H. Movianto omdat ze snel een “ja” wilde horen. Maar het lijkt er sterk op dat de kaarten van meet af aan geschud waren. Movianto werd prompt beschouwd als enige geschikte partner, dankzij strengere eisen dan de opdracht eigenlijk vereiste. Zo moesten firma’s niet alleen tijdelijke opslag kunnen verzorgen, maar ook langdurige opslag van medicijnen aanbieden—een eis die veel concurrenten uitsloot.
Een vreemd selectieproces
De Belgische logistieke firma Van Moer Logistics diende keurig een offerte in, maar werd afgewezen op basis van een vermeend gebrek aan vergunningen. Een claim die niet strookt met de werkelijkheid: het bedrijf beschikte wel degelijk over de nodige licenties. Ondertussen werd Medista, een gevestigde partner van de overheid, simpelweg over het hoofd gezien. Dit terwijl Medista op dat moment gelijkaardige transporten naar Oekraïne verzorgde.
Nog vreemder: de prijslijsten van Medista werden wél gebruikt om de offertes van Movianto te toetsen. Een ironische zet, aangezien Medista nooit werd uitgenodigd om zelf een bod uit te brengen. Hierdoor ging de opdracht haast automatisch naar Movianto, die een prijskaartje van maar liefst 43.000 euro per vrachtwagen factureerde—ongekend hoog voor de sector.
Consultants en ondoorzichtige facturen
En daar stopt het niet. Naast Movianto duikt ook Deloitte op in dit dossier. Twee consultants werden ingehuurd via een IT-raamcontract van Smals, wat betekende dat er geen aparte aanbesteding nodig was. Wat die consultants precies deden, blijft onduidelijk. Voor zes maanden werk stuurde Deloitte een factuur van bijna 130.000 euro, zonder enige verantwoording over gepresteerde uren of concrete taken.
De geur van belangenvermenging
Het volledige plaatje schetst een ongemakkelijke realiteit. Terwijl andere kandidaten amper gehoord werden, ontvingen Movianto en Deloitte royale betalingen zonder grondige controle of verantwoording. V.H.’s voorkeur voor Movianto, gecombineerd met het schijnbare negeren van alternatieven zoals Medista, werpt vragen op over belangenverstrengeling en een gebrek aan transparantie.
De FOD Volksgezondheid hult zich nog altijd in stilzwijgen. Het gerechtelijk onderzoek, aangescherpt door Justitie, lijkt de enige weg naar antwoorden. Of er sprake is van onrechtmatige praktijken of louter onkunde, blijft voorlopig koffiedik kijken. Eén ding is echter zeker: dit dossier stinkt.
Conclusie:
Een contract van 1,4 miljoen euro, gevuld met vaagheden, verdwijnt in de zakken van een favoriet bedrijf. Met de blik van Justitie op dit dossier lijkt een grote schoonmaak in overheidsaanbestedingen geen overbodige luxe. Een transparante aanpak is meer dan ooit nodig om het vertrouwen van de belastingbetaler te herstellen. Maar voor transparantie moet je een teamspeler zijn, en we vrezen dat dat niet de groottse kwaliteit van onze minister was/is.
(foto: Shutterstock)
