Dag op dag over één jaar, op 9 juni 2024 trekken we weer eens naar de stembus. Maar de verkiezingen zijn op voorhand vervalst. Dat zegt Michael Verstraeten, de voorzitter van de nieuwe partij Vrijheid. Straffe woorden. Wat is er aan de hand?
Je zegt dat de verkiezingen op voorhand vervalst worden. Hoezo? We leven toch niet in een bananenrepubliek?
VERSTRAETEN: “Inderdaad. Ons systeem is subtieler dan dat van een bananenrepubliek. Maar daarom niet minder efficiënt. De bestaande partijen geven zichzelf en elkaar elk jaar meer dan 70 miljoen belastinggeld uit de federale kas. Dat is zo veel te veel dat er zelfs al partijen zijn die hun reserves hebben belegd in vastgoed. Jaarlijks worden miljoenen euro’s uitgegeven aan advertenties op sociale media. Ook de verkiezingscampagnes kosten miljoenen. Alleen… nieuwe partijen krijgen niéts. Op die manier vervalsen de bestaande partijen de concurrentie met nieuwkomers. Die hebben het al moeilijk omdat ze nieuw zijn en boven de kiesdrempel moeten uitkomen. Als ze geen geld krijgen dan wordt de concurrentie vervalst.”
Is het niet normaal dat de verdeling gebeurt op basis van de vorige kiesuitslagen?
VERSTRAETEN: “Helemaal niet. Dat bestendigt de bestaande partijen en de bestaande verhoudingen. Terwijl we nu juist op een punt beland zijn dat de mensen massaal verandering willen. De financiering van politieke partijen werkt dat actief tegen. De mensen betalen dus via de belastingen mee aan de partijen die ze eigenlijk voor een groot stuk niet meer willen. Dat is totaal unfair. We worden overspoeld door reclame in verhouding met de vorige verkiezingen zodat het resultaat wordt gestuurd in de richting van de consolidatie.”
Waar botsen de jonge partijen nog tegenaan?
VERSTRAETEN: “De kiesdrempel uiteraard. Die is er om versnippering tegen te gaan, maar werkt vooral de bestendiging van de huidige partijen tegen. Doorbreken als nieuwe partij wordt moeilijker gemaakt. De media - behalve P-magazine – geven ook weinig aandacht aan nieuwe partijen. Ook daar geldt dat ze de bestaande verhoudingen gebruiken als basis voor het aantal minuten of lijnen aandacht. Ook dat werkt vervalsend voor de verkiezingen omdat het resultaat wordt beïnvloed door deze aandacht. Voor ons – dat geldt dus ook voor nieuwe partijen zoals Volt, Vista, Pro, BBB, Volksliga en andere – is naambekendheid cruciaal. Maar we worden dus eigenlijk actief tegengewerkt.”
Is het niet normaal dat jonge partijen nog onbekend zijn?
VERSTRAETEN: “Eigenlijk zouden alle kiezers in een optimale democratie een minimaal pakket aan informatie moeten hebben over alle partijen. Ook de kleine, nieuwe partijen. Wie zijn ze? Waar staan ze voor? Zo kan de kiezer met kennis van zaken kiezen. Door de verspreiding van die informatie scheef te trekken, vervals je de verkiezingen. Veel mensen kennen ons gewoon niet omdat we bij gebrek aan geld en aandacht moeilijk boven het maaiveld uitkomen. Wie ons kent is aangenaam verrast, merken we meer en meer. Intussen hebben we 2.700 leden, en er komen er alle dagen bij.”
Hoe willen jullie dat oplossen?
VERSTRAETEN: “Geef een stukje van die veel te hoge 70 miljoen aan nieuwe partijen. Wie een bepaald draagvlak kan bewijzen, die krijgt geld. 10.000 handtekeningen tegen het einde van het jaar, en dan krijgt de partij 1 miljoen euro campagnegeld om mee te doen aan de verkiezingen in 2024. Dan is er nog een verschil, maar hebben die nieuwe partijen geld om de kiezer te informeren. Zo zou de democratie moeten werken. We vragen dat de huidige partijen tonen dat ze bereid zijn om eerlijke verkiezingen te organiseren en zo spoedig mogelijk zo’n regeling goedkeuren. De tijd dringt. Als we voor het eind van het jaar dan nog 10.000 handtekeningen moeten verzamelen wordt het wel erg kort dag. Willen ze dat niet doen, dan bevestigen ze hun pogingen om de verkiezingen niet fair te doen verlopen.”
We zijn curieus wat ze daarmee gaan doen, die bestaande partijen.
