De deal werd maanden voorbereid: de Amerikaanse basketbalspeelster Brittney Griner tegen wapenhandelaar Viktor Bout. Paul Whelan (over wie ook onderhandeld werd, red) zit voorlopig nog in de gevangenis.
“Enkele ogenblikken geleden sprak ik met Brittney Griner. Ze is veilig. Ze zit op een vliegtuig. Ze is onderweg naar huis.” Dat tweette de Amerikaanse president Joe Biden donderdagmiddag nadat het nieuws bekendraakte dat Griner niet langer in een Russische gevangenis zit.
President Biden tekende eerder het bevel tot vrijlating van Bout, waarmee Biden zijn gevangenisstraf van 25 jaar kwijtschold.
Griner werd in augustus in Rusland veroordeeld tot negen jaar cel en een boete van 1 miljoen roebel (ongeveer 17.000 euro) wegens bezit en smokkel van hasjproducten. Ze kreeg de straf voor het bezitten en smokkelen van drugs, nadat ze kort voor de Russische aanval op Oekraïne op het vliegveld van Moskou betrapt werd met cannabisolie.
Ook volgens het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken werd Griner geruild tegen de Russische wapenhandelaar Viktor Bout.
Bout, bijgenaamd “de handelaar in de dood”, was tot zijn aanhouding in 2008 in Thailand een van de meest gezochte wapenhandelaars ter wereld. Hij profiteerde van de val van de Sovjet-Unie om goedkope wapens te leveren aan dictators, rebellen of terroristen.
Bout bouwde erg efficiënte organisatie uit en leverde wapens aan tegen elkaar vechtende partijen in onder meer Liberia en Sierra Leone in West-Afrika, maar ook in Afghanistan en Colombia. Ook zou hij in 1997 een vliegtuig hebben geregeld om de zieke dictator Mobutu uit het in elkaar stortende Zaïre (Congo) weg te halen.
Bout werd door Thailand uitgeleverd aan de VS en veroordeeld tot 25 jaar cel voor wapenleveringen aan de guerrilla in Colombia. De Russische autoriteiten proberen de man, die nog actief was bij de Russische luchtmacht, al lang weer naar Rusland te krijgen. Bout heeft ook een link met ons land: hij opereerde een tijd vanuit Oostende.
De deal toont aan dat het onderhandelingskanaal tussen Washington en Moskou nog steeds vrij is. Dat is een bemoedigend teken.
